و حالا برانكو و دنيزلى ، پژمان راهبر، ايپنا

مصطفي دنيزلي و برانکو ايوانکوويچ
چهارشنبه سيه فام تهران پيام هاى جديدى در خود داشت، آنجا كه شادى دسته جمعى بنفش پوشان العين، با اشك و آه سفيدها همراه بود. سفيدها، تيم زيباى مصطفى دنيزلى كه سمبل موفقيت يك مربى خارجى در آنچه كه «فوتبال» مى خوانندش، بود. مربى بزرگ و گرانقيمت اهل تركيه كه حالا آرام آرام از برج عاج پائين مى آيد.

چه، شكى نيست كه او در دوران مربيگرى خود در ايران، همواره با تحسين و تقدير مواجه بوده است. چه به واسطه تغييرات دامنه دار در تيمى كه از مجيد جلالى تحويل گرفته بود و چه به دليل كاراكتر جذابش و چه به خاطر نتايجى كه پاس را در سطح قهرمانى آسيا نشان مى داد... اما اين همه آنچه كه مى خواستيم نبود، پاس در 120 ثانيه غافلگيركننده، بليت صعود را از دست داد.

آنچه كه عامل اصلى پچ پچه هاى چهارشنبه بود. حالا وقت آن است كه دنيزلى بزرگ هم طعم انتقادات را حس كند. پاسى هاى سابق از خود مى پرسند: «او با دو تعويض بى جا باعث شكست شد.» انگار نه انگار كه پاس در دقايقى طولانى از نود دقيقه بازى فوق العاده و حتى بالاتر از استاندارد فوتبال ايران را به نمايش گذاشت.

نقطه، نقطه جالبى است. پاس با فوتبال زيبا حذف مى شود و تلخكامى برجاى مى گذارد و اين درست مقابل آن چيزى است كه در مرحله مقدماتى جام جهانى اتفاق افتاد. برانكو ايوانكوويچ، سرمربى ايران با استراتژى احتياط، در ? بازى اول امتيازات لازم را كسب و با سفيدها به جام جهانى صعود كرد، در حالى كه نمايش فنى تيم او به هيچ عنوان راضى كننده نبود و باعث انتقادات بى شمارى شد كه تا امروز ادامه دارد. خب، ما كدام را مى خواهيم؟ فوتبال زيبا كه ممكن است سهم ما در آن شكست باشد يا بازى نتيجه گرا كه به هر حال به پيروزى، هر چند غيرمقتدرانه، ختم مى شود؟

در پاسخ به اين سئوال لابد خواهيد گفت ايده آل فوتبال زيبايى است كه با برد به پايان برسد، آنچه كه البته مدنظر همه ما است اما حتى در تيم هاى بزرگ جهان نيز كمتر اتفاق مى افتد. اگر به شكست هاى رئال مادريد و البته به پيروزى هاى متوالى چلسى نگاه كنيد متوجه خواهيد شد كه از چه حرف مى زنيم.

برانكو ايوانكوويچ و مصطفى دنيزلى از دو سبك متفاوت فوتبال وارد ايران شده اند. دنيزلى مربى پر سر و صدايى بود كه ورود او به تهران تمام فوتبال ايران را تحت تاثير قرار داد. او مثل يك امپراتور وارد دژ نظامى پاس شد درحالى كه قبل از شروع كار درجه ژنرالى را دريافت كرده بود. در سوى ديگر برانكو ايوانكوويچ با وجود محبوبيت اوليه به دلايل مختلف روز به روز تحليل رفت. اگر در روزنامه هاى پنجشنبه گذشته ايران چرخى بزنيد حتى متوجه خواهيد شد او بابت حضور ملادن فرانچيچ در فولاد و زلاتكو ايوانكوويچ در برق شيراز مورد انتقاد است و ظاهراً بخش عمده اى از جريان فكرى فوتبال ايران به اين نتيجه رسيده كه اساساً كروات ها به درد فوتبال ايران نمى خورند.

در اين تفاوت فاحش بين اين دو مربى خارجى كه البته در درجه اول متاثر از كاريزماى قوى و ضعيف اين دو است آنچه قابل توجه است بسترى است كه آن دو در آن به كار مشغول هستند. تيم ملى، كانون هيجان ها، احساسات و خواسته مردم است كه شايد تفريح مهيج ديگرى ندارند درحالى كه پاس باشگاهى است كه با وجود فشار هرگز در اتمسفر خود فشارى مشابه يك روز تيم ملى را تجربه نكرده است. در عين حال دنيزلى، با قامت يك ناجى وارد مجموعه شهيد دستگردى شده است. كسى كه سال گذشته گرچه تيم را در بحران تحويل گرفت اما پاس سرشار از ستاره هايى بود كه براى بازگشت به جاده موفقيت فقط به يك شوك احتياج داشتند.

در اين شرايط هيچ كس از دنيزلى تا پايان فصل گذشته انتظار انجام كارهاى خارق العاده را نداشت، بنابراين او در زمان كافى تيم امسال را طبق فلسفه خود آماده كرد. در مقابل برانكو ايوانكوويچ در فضاى پر سوءتفاهم فوتبال ايران، حتى حق شكست در بازى هاى دوستانه را ندارد. در حالى كه استخوان بندى تيم او را لژيونرهايى تشكيل مى دهند كه در اين يك سال حتى ?? روز در اختيار تيم ملى نبوده اند تا براساس خواست سرمربى به تمرين بپردازند... در عين حال به دليل نور كافى و خيره كننده اى كه بر تيم ملى مى تابد، همه چيز به سرعت قابل مشاهده و پيگيرى است. اما در پاس چه؟ محيط خاص اين باشگاه اوج امنيت براى تصميم گيرى است.

امروز سه روز بعد از شكست پاس اعداد دو طرف معادله تا حدى به هم خورده اند. دنيزلى كه با تيم زيبايش مثال فوتبال نويسان ايرانى و نامزد جانشينى برانكو بود، به ادامه ليگ فكر مى كند و برانكو در راه فدراسيون است تا فهرست تيم ملى را براى دو مسابقه دوستانه مقابل كره و تايلند به فدراسيون بدهد. اين دو، فارغ از آخرين نتايج، مربيان كاربلد و قابلى هستند كه مثل تمام مربيان جهان، تصميماتى، به زعم ما، غيرقابل توجيه مى گيرند. آيا ماهيت بازى هميشگى على دايى با تعويض اميد خورج متفاوت است؟

راستى اگر برانكو با همين فوتبال زيبا، جام جهانى را از دست مى داد چه سرنوشتى متوجه او بود؟ آيا ستايش احتمالى چند روزنامه نگار ارزش ريسك را داشت؟ گرچه بايد برانكو بابت برخى موضع گيرى ها و كارهايى كه مى شود آنها را توسعه نيافته تفسير كرد، مورد سئوال قرار بگيرد، اما يادمان باشد او سومين مربى تاريخ فوتبال ما است كه با او به جام جهانى رفته ايم. آيا حوصله به ياد آوردن بازى هاى تيم حشمت مهاجرانى يا والدير ويه را را داريد؟ نه، به نظر مى رسد بعد از اين همه سال فقط صعود است كه به خاطرمان مانده همان طور كه نمايش پاس به آن بخشى از تاريخ پيوست كه به يادش نخواهيم آورد. بعد از چهارشنبه گذشته فقط تصاوير باخت در ذهن ما خواهد ماند!

به نظر مى رسد در قضاوت هاى عجولانه هر روزه اى كه مدام مربيان شاغل در فوتبال ايران را به بهشت و جهنم مى برد، بايد نكات تازه اى را نيز مدنظر قرار داد. نكاتى مثل «نسبى گرايى» كه شرط تماشاى فوتبال است.