يك بار، تنها يك بار، درباره جايگاه حرفه ای فوتبال در ايران، سياوش باقى، ايران ورزشی

تيم ايران پس از ۸ سال به جام جهانى راه پيدا كرده و اين در حالى است كه پس از ۴ سال برگزارى ليگ برتر، فوتبال ما به هيچ وجه به شرايط فوتبالى حرفه اى نزديك نشده است. زمين هاى چمن نامناسب، استاديوم هاى غير استاندارد و باشگاه هاى غير حرفه اى و بدون امكانات. اين تمام آن چيزى است كه در فوتبال ايران مى توان ديد و هيچ چشم انداز روشنى براى ايجاد تحول ديده نمى شود. براى تمام اين عقب ماندگى ها دليل ساده و دم دستى به نام كمبود منابع مالى وجود دارد كه همه چيز را توجيه مى كند و با توجه به امكانات موجود تا سال هاى سال مى تواند بهانه مناسبى براى در جا زدن فوتبال ايران به حساب بيايد. فوتبالى كه مشكلات ساختارى اش اجازه درآمدزايى به آن نمى دهد و تغذيه شدن اش از منابع پايان ناپذير دولتى آن را به شدت زمينگير كرده اجازه روى پا ايستادن را به آن نمى دهد.
اما در همين وانفسا به نظر مى رسد مديريت نه فقط در فراهم كردن منابع مناسب مالى كه حتى در بهره بردارى از منابع موجود هم به شدت ضعيف و ناكارآمد عمل مى كند. اين ناكارآمدى را لازم نيست در نداشتن زمين هاى چمن مناسب براى بازى كردن فوتبال جست وجو كرد. نياز بديهى و اوليه اى كه هزينه هاى كلان نمى خواهد و اگر امروز در سراسر كشور ۱۰ زمين چمن مناسب براى برگزارى مسابقات ليگ برتر وجود ندارد آن را فقط بايد به ناتوانى مديريتى نسبت داد كه آگاهى درستى از اصول فوتبال حرفه اى ندارد و قادر نيست زمينه هاى رشد و توسعه آن را فراهم كند.
تأسفبارتر از نداشتن زمين هاى چمن - كه باز هم مى شود آن را به عوامل فيزيكى و كمبودهاى مالى نسبت داد - اين است كه فوتبال ايران حتى تقويم مناسبى هم ندارد. پس از سال ها برگزارى جام تخت جمشيد، سپس چند دوره مسابقات پراكنده و سرانجام برگزارى ۴ سال پياپى ليگ با نام ليگ برتر و عنوان پرطمطراق »حرفه اى»، فوتبال ايران هنوز از برنامه ريزى منظم براى برگزارى حتى چند هفته مسابقه پياپى عاجز است و اين هيچ دليلى جز مديريت غير تشكيلاتى و ناتوانى براى اجراى برنامه هاى مدون ندارد.
در تمام اين سال ها بى برنامگى فوتبال و اجراى نامنظم مسابقات به گردن مراكزى بيرون از ورزش يا فوتبال انداخته شده كه احترام و ارزشى براى انجام مسابقات قائل نيستند و پيگيرى دقيق آن را با مشكل مواجه مى كنند. در تمام اين سال ها برخورد با ايام سوگوارى و مناسبت هاى مذهبى، تداخل با مسابقات بين المللى، اردوهاى ناگزير تيم ملى و... دلايلى بوده اند كه آشفتگى و نابسامانى را در اجراى ليگى منظم توضيح داده اند اما امروز پس از تجارب سنگينى كه پشت سر گذاشته شده است به نظر مى رسد كمترين عامل غير قابل پيش بينى را براى متوقف كردن مسابقات ليگ مى توان در نظر گرفت و با توجه به تمامى ابعاد ماجرا طراحى برنامه اى دقيق و كامل براى برگزارى مسابقات فوتبال كاملاً در دسترس است.
خوشبختانه با فشارى كه از سوى فيفا اعمال شده فوتبال ايران بايد ليگ خود را پيش از زمان مشخص شده اى - پايان ارديبهشت ۸۵ - به اتمام برساند و اين خود توفيقى اجبارى براى ليگ بى زمان ما است. در فاصله اى كه تا آن زمان باقى مانده زمان معينى براى برگزارى تعداد معينى مسابقه در دست است و برنامه ريزى كاملاً ممكن است. در اين بازه زمانى، اعياد، مناسبت هاى مذهبى و ملى و همه روزهايى كه ممكن است براى برگزارى مسابقات نامناسب باشند را مى توان در تقويم خواند. براى برگزارى ديدارهاى ملى هم هيچ مشكلى وجود ندارد؛ ايران از شروع مسابقات ليگ تا پايان آن هيچ تورنمنتى در پيش ندارد و براى برگزارى هيچ ديدار رسمى اى نياز به برگزارى اردوهاى بلند مدت نمى بيند. از حالا در تقويم فيفا، روزهايى كه مى توان در آن بازيهاى دوستانه برگزار كرد مشخص شده و تا پايان سال اگر بازيهاى تداركاتى ايران تعيين شود آنها را به راحتى مى توان در تقويم ليگ گنجاند.همه اين توضيحات به اين معنا است كه همين حالا با در نظر گرفتن تمام جوانب مى توان برنامه ليگ را به گونه اى نوشت كه بازيها سر وقت در ايام آخر هفته و با بهترين نحو انجام شود.

تيم ايران مانند سى و يك تيم ديگر بايد در جام جهانى حاضر شود و همان طور كه تمام آن سى و يك كشور بايد بازيهاى خود را سر وقت تمام كنند ايران نيز موظف است تن به نظم بسپارد. مى توان باشگاه هاى اروپايى را مد نظر قرار داد كه چگونه با ترافيك چند ليگ مواجهند و همه چيز را بر اساس زمانبندى دقيق خود جلو مى برند. كشورهايى مثل انگليس، ايتاليا، اسپانيا و بسيارى از كشورهاى اروپايى كه هم با ليگ هاى داخلى و هم جام حذفى، هم ليگ قهرمانان اروپا و هم مسابقات ديگر روبرو هستند و با تعداد تيم هاى بيشترى كه در ليگ هاى خود نسبت به ليگ ايران دارند هيچ گاه با دردسرهايى كه ما داريم مواجه نمى شوند.جام جهانى در پيش است و ما پس از برگزارى چند دوره ليگ برتر مى توانيم يك بار مسابقات خود را در تاريخ معين آغاز كنيم و به پايان ببريم. يك بار و تنها يك بار. اين مى تواند آزمون تاريخى فوتبال ما باشد. كارى كه در تمام دنيا به آسودگى انجام مى شود.