محوطه‌هاي باستاني مصر در معرض خطر غارت!، ایسنا

به‌دنبال اعتراض‌هاي مردمي در مصر و ناامني‌هايي كه در شهر‌هاي اين كشور ايجاد شده است، روز گذشته ارتش مصر و برخي مردم براي جلوگيري از غارت اشياي باارزش و باستاني موزه‌ي قاهره وارد عمل شدند. اين درحالي است كه به‌نظر مي‌رسد، علاوه بر لزوم نگران بودن نسبت به وضعيت موزه‌هاي اين كشور، آنچه نگران‌كننده‌تر است، غارت محوطه‌هاي باستاني مصر است.

كاميار عبدي ـ باستان‌شناس ـ با اشاره به غارت‌هايي كه چند سال پيش در عراق اتفاق افتاد، به خبرنگار بخش ميراث فرهنگي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، توضيح داد: در آن زمان، حكومت (صدام) كاملا ساقط شد، نظم عمومي به‌هم ريخت و كسي نبود تا از موزه‌ها يا محوطه‌هاي باستاني محافظت كند. پس از آن، افرادي از اداره‌ي باستان‌شناسي عراق با نيروهاي آمريكايي صحبت‌هايي را مطرح كردند، مبني بر اين‌كه از موزه‌هاي بغداد حفاظت شود، بويژه موزه‌ي بغداد، اشياي باستاني زيادي داشت و موزه‌ي اسلامي كه نسخ خطي بي‌نظيري در آن وجود داشت.

او با اشاره به اين‌كه برخي اشياي موجود در ويترين‌ها و نسخ خطي موزه‌هاي بغداد سرقت يا آتش زده شدند، گفت: در ادامه با همكاري گروه‌هاي بين‌المللي تلاش شد، اشيايي كه سرقت شده‌اند، به عراق بازگردانده شوند؛ ولي با اين حال، مشكلي كه آنجا وجود داشت غارت محوطه‌هاي باستاني بود و به‌دليل نبود امنيت، از نيرو‌هاي نظامي نيز كار چنداني برنمي‌آمد.

وي ادامه داد: اكنون قضيه‌ي مصر متفاوت است و گرچه هرج و مرج وجود دارد، اما هنوز پليس در شهر است. البته درباره‌ي موزه‌ي قاهره اين نكته قابل توجه است كه دولت مصر و يونسكو هر كدام 300ميليون دلار بودجه در نظر گرفته بودند تا موزه‌ي جديدي در قاهره‌ي جديد، يعني در كرانه‌ي شرقي رود نيل ساخته شود، زيرا موزه‌ي قاهره مانند موزه‌ي ايران باستان در جاي مناسبي قرار ندارد و انبار آن موزه نيز از اشيا پر شده است.

عبدي اظهار كرد: موزه‌ي قاهره كه موزه‌ي اصلي و قديمي اين شهر است و از موزه‌ي ايران باستان هم قديمي‌تر است، از مدتي پيش براي انتقال اشيا به موزه‌ي جديد، بيش‌تر به حالت نيمه‌تعطيل درآمده بود.

او با اشاره به اين‌كه مصري‌ها قصد داشتند يك موزه‌ي عالي در سطح جهاني بسازند، بيان كرد: موزه‌هاي قديمي دنيا معماري‌هاي خاص و فانتزي دارند، در حالي كه در موزه‌هايي كه امروزه در دنيا ساخته مي‌شوند، امنيت اهميت ويژه‌اي دارد. امروزه در برخي كشور‌ها مانند ژاپن، موزه‌هايي ساخته مي‌شوند كه در وضعيت‌هاي اضطراري ديوارها و شيشه‌هاي آن‌ها مانند يك زندان مي‌شود و كسي نمي‌تواند به داخل آن‌ها نفوذ كند. در واقع، در چند نمونه‌اي كه ديده‌ام، فضاي موزه‌ها در شرايط اضطراري مانند يك دژ مي‌شود.

اين باستان‌شناس گفت: آنچه اكنون درباره‌ي مصر خطرناك است، موزه‌ها نيستند، زيرا اشيايي كه در موزه‌ها قرار دارند، شماره‌ي ثبت دارند و اگر به بازار خريد و فروش اشياي عتيقه و حراجي‌ها وارد شوند، آن‌ها را مي‌توان پيدا و از فروش‌شان جلوگيري كرد.

او تأكيد كرد: اكنون مسأله‌ي اصلي در مصر محوطه‌هاي تاريخي هستند، زيرا همان‌طور كه در عراق رخ داد، ممكن است غارتگران به جان تپه‌ها و محوطه‌هاي تاريخي بيفتند و اشيا يا نقش‌برجسته‌ها را از آن‌ها خارج كنند. در اين صورت، به‌دليل ثبت نشدن اشيا و نداشتن شماره، امكان پس‌گرفتن و جلوگيري از فروش آن‌ها وجود ندارد.