مجيد مجيدی: فرهنگ و هنر دغدغه‌ هيچ دولتی نبوده است، بعد از سه‌ سال‌ونيم تازه يادشان آمده که سينما هم داريم، ايسنا

مجيد مجيدی گفت: فرهنگ که از مسايل رده اول انقلاب اسلامی بود، الآن جزو مسايل دسته دوم و سوم شده و غير از رهبر معظم انقلاب هيچ‌کس دغدغه فرهنگ و هنر را ندارد.

به گزارش خبرنگار سينمايی خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، اين کارگردان که شامگاه گذشته در نشست فيلم «آواز گنجشک‌ها» در دانشگاه امام صادق (ع) سخن می‌گفت با بيان اين‌که خمير مايه انقلاب اسلامی تحت عنوان فرهنگی بود اظهار داشت: فرهنگی در ساير مطالب ما ارجحيت داشت و دستاورد بسيار بزرگی برای ما بود که بايد طی اين ساليان از آن محافظت می‌کرديم و فرهنگ و هنر را سرلوحه کار خودمان قرار می‌داديم.

وی تأکيد کرد: فرهنگ است که کشور را می‌سازد و ما بايد از اين ارزش‌ها که جزو دستاوردهای بزرگ ما بود پاسداری می‌کرديم.

مجيدی با طرح اين پرسش که آيا در طول اين ۳۰ سال گذشته توانسته‌ايم حتا يک رمان درجه يک که اين انقلاب را به تصوير بکشد، منتشر کنيم، ادامه داد: نه مجلس و نه دولتمردان و نه نهادهايی که برای تجلی اين ميراث به وجود آمده‌اند نتوانستند کار شاخصی که در حوزه‌های مختلف مبين ارزش‌های انقلاب اسلامی باشد به وجود بياورند.

اين کارگردان با بيان اين‌که سينمای امروز به عنوان يکی از تأثيرگذارترين هنر روز در دنيا مطرح است، تصريح کرد: اين هنر می‌تواند ارتباط زيادی برقرار کند و علی‌رغم همه شعارهايی که داده شده از ابتدای به وجود آمدن وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کل بودجه سينما شايد نزديک به ۲۰۰ ميليارد بوده است که در طول اين سی سال از اين رقم حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰ ميليارد صرف هزينه‌های جاری از قبيل حقوق و برپايی جشنواره‌ها شده و بخشی وارد مسايل سخت‌افزاری سينما می‌شود و باقی‌مانده که حدود ۵۰ تا ۶۰ ميليارد است به توليد تزريق شده که البته آن را هم بعيد می‌دانم، درحالی‌که امسال برای ورزش که من به سرمايه‌گذاری اصولی آن اعتقاد دارم برای گرفتن يک مدال در المپيک ۱۲۰ ميليون دلار هزينه شد.

وی اين مسايل را فاجعه خواند و گفت: دغدغه‌ای که بايد تحت عنوان فرهنگ در کشور باشد نيست، آنچه که همه ادعا می‌کنيم اما بايد برنامه وجود داشته باشد و حمايت شود.

مجيدی به جلسه کارگردانان با رييس‌جمهور اشاره کرد و اظهار داشت: من اگر مسافرت هم نبودم به اين جلسه نمی‌رفتم، بعد از گذشت سه‌ سال‌ونيم از عمر دولت تازه يادشان آمده که سينما هم داريم و از کارگردانان خواستند بگويند که چه لازم داريم.

وی افزود: مگر بستر را رهبر معظم انقلاب سه سال قبل فراهم نکرد؟ در زمانی‌که در تلاش بودند سينما را تعطيل کنند و هجمه‌های زيادی عليه سينما بود ايشان با تدبيری که انديشيدند از سينمای ايران تجليل و سفره‌ای را پهن کردند، حمايتی که هيچ‌وقت نشده بود و فرمودند کليد پيشرفت دست سينماگران است، اما الآن بعد از گذشت سه‌ سال‌ونيم سينما برای آقايان مهم شده و يادشان افتاده سينمايی هست و به دنبال چاره‌جويی افتادند.

مجيدی با بيان اين‌که ديگر رشته‌های هنری محروم‌تر از سينما هستند گفت: تئاتر که درحال از بين‌رفتن است و کتاب و هنرهای تجسمی هم که تعطيل هستند و سينما نيز کششی برای مردم ندارد که بخشی به مضامين سطحی آن برمی‌گردد و مضامين جديدی مطرح نمی‌شود.

وی ادامه داد: غير از آمريکا و هند که سينما در آن‌جا صنعتی است، در هيچ کشوری سينما روی پای خودش نايستاده است و در همه‌جا از هنر و به خصوص سينما حمايت می‌شود تا بتوانند به حيات خود ادامه دهند. همه دولت‌ها به جريان سينما و همه رشته‌ها سوبسيد می‌دهند که اين جزو ملزومات يک کشور است، درواقع سينما خوراک روح است و بايد به مردم خوراک داد.

مجيدی در بخش ديگری از سخنانش با بيان اين‌که خطری که امروز ما را تهديد می‌کند تهاجم فرهنگی غرب نيست و تهاجم اصلی توسط شبکه‌های وهابيت انجام می‌شود اظهار داشت: اين به ما لطمه می‌زند و در سلول‌های جامعه ما لانه کرده و آن را نابود می‌کند.

وی ادامه داد: اگر سری به شهرهای مرزی بزنيد می‌بينيد که چه‌طور به مرز انحطاط رسيده است و در کشور شيعه ما وهابيت تا دندان مسلح شده و به جان شيعه افتاده و در منطقه شيعه‌زدايی می‌شود و روزبه‌روز هم فعاليت‌شان گسترده‌تر می‌شود و مسوولين هم خواب هستند و فکر اساسی نمی‌شود و مدام به شعارهای نخ‌نما شده چسبيده‌ايم.

اين کارگردان با تأکيد بر اين‌که در طول سی‌سال گذشته فرهنگ و هنر دغدغه‌ی هيچ دولتی نبوده‌ است تصريح کرد: حتا بعد از دوره آقای خاتمی علی‌رغم اين‌که شخصيت‌شان را خيلی دوست دارم، به ايشان گفتم که با سياست‌های فرهنگی‌شان مشکل داشتم و با توجه به اين‌که يک فرد فرهنگی بودند توقع در حوزه فرهنگ خيلی بيشتر بود اما از فضای باز آن دوره ابتذال در سينما نصيب‌مان شد و که اين روند در دوره‌های ديگر هم بوده است.

به گزارش ايسنا، مجيد مجيدی در ابتدای اين نشست که با تأخيری نيم‌ساعته در آن حاضر شده بود گفت: وقتی روزی ده‌هزار ماشين پلاک می‌شود، وضعيت به همين شکل می‌شود و با بارش اين باران باطراوت، شهر مُرد و بيش از دوساعت هست که مسير ميدان فاطمی تا دانشگاه امام صادق (ع) را طی می‌کنم.

وی در پاسخ به سوالی درباره‌ی تقابل سنت و مدرنيته در «آواز گنجشک‌ها» اظهار داشت: نگاه من تقابل بين سنت و مدرنيته نيست، درواقع انسان امروز در مقابل مدرنيته است، اساسا مخالف مدرنيته نيستم و معتقدم چيزی است که برای رشد جوامع بشری آمده و بايد در خدمت انسان باشد و مسايل مختلف را در قلمرو خودش درآورد اما اين برعکس شده و انسان در مقابل مدرنيته تسليم و از خصايل خودش دور شده است، از معنويت فاصله گرفته و اين نقطه سقوط برای انسان امروز است.

مجيدی اين فيلم را بازگشت به فطرت خواند و گفت: طبيعتی که در فيلم است نشان از وجه معرفتی «کريم» دارد و به حساب روح پاکش طبيعت هم با او همخوان است و وقتی در مواجهه با فضای شهری قرار می‌گيرد و غباری که در خود می‌گيرد طبيعت هم به سياهی تبديل می‌شود و می‌بينيم زمين باصفای مقابل خانه کريم سوخته می‌شود که در پايان وقتی کريم دوباره به وجه معرفتی خود برمی‌گردد دوباره طبيعت شکل عوض می‌کند و سرسبز می‌شود.

مجيدی در ادامه با بيان اين‌که يک هنرمند در طول سال‌های عمر خودش يک اثر را می‌سازد و آن را کامل می‌کند اظهار داشت: مانند تابلوی نقاشی که هر دفعه بخشی‌اش کامل می‌شود. فيلم‌های من از هم منفک نيستند حتا «بيد مجنون» هم در راستای نگاه متعالی به انسان است و با شکل ديگری به بلوغ بالاتری می‌رسد.

وی افزود: فيلم‌ساز در طول کار، خودش را کامل می‌کند و متناسب با شرايط اجتماعی خودش سعی می‌کند نگاهی به اطراف داشته باشد و طبيعتا مجيدی سال ۸۵ با مجيدی سال ۷۵ تفاوت کرده است.

اين کارگردان اظهار داشت: «آواز گنجشک‌ها» می‌توانست لبه خيلی تيز مسايل اجتماعی باشد، اما چون مسئله اصلی من انسان است تنها لايه‌های اجتماعی را در آن ديدم.

اين کارگردان در بخش ديگری از سخنانش در جمع دانشجويان دانشگاه امام صادق (ع) گفت: بايد ببينيم امروز جامعه ما به کدام سمت می‌رود، خيلی چيزها قبح‌اش درحال ريخته‌شدن است و اين منجر به سقوط هر جامعه‌ای می‌شود و می‌تواند خيلی خطرناک باشد که بايد ريشه‌يابی شود چرا جامعه ما به اين‌جا رسيده است.

وی ادامه داد: با يک نگاه سياسی تند می‌توانم اين‌ها را در فيلم‌هايم نشان دهم، اما اين باب طبع من نيست و در مصاحبه‌هايم می‌گويم که به کدام سمت می‌رويد و جامعه ما به کجا کشيده می‌شود و آيا پنجره‌ای باز کرده‌ايد که نگاهی به بيرون بياندازيد و ببينيد که چه بر سر جوانان ما می‌آيد.

مجيدی تأکيد کرد: اين‌که با چند سريال جن و پری و اتلاق و اختراع واژه‌های معرفتی مانند سينمای معناگرا به فيلم‌هايمان بخواهيم به اين معقولات بپردازيم راهش نيست، ما در حرام‌کردن واژه‌ها متخصص هستيم. عنوان معناگرا را گذاشته‌ايم بدون آن‌که بدانيم دنبال چه هستيم و مدام دين را به اين‌ها الصاق می‌کنيم و تفسيری که از دين و دين‌مداری می‌شود درست نيست که نمونه آن را در سريال‌های ماه رمضان ديديم.

اين کارگردان از عدم‌برنامه‌ريزی‌ها انتقاد کرد و گفت: بزرگ‌ترين تخصص ما در طول اين سی‌سال در زمينه شعارها بوده است که هيچ‌کدام عملی نشده است، سينمای معناگرا يا هرچيز ديگر برنامه می‌خواهد و بايد روی همه زمينه‌هايش کار شود که اين روند وجود ندارد.

وی با بيان اين‌که همه مناسبات روزمره زندگی ما می‌تواند مبتنی بر نگاه دينی باشد اظهار داشت: اين موضوع بايد در آثارمان تجلی داشته باشد، بدون آن‌که غلو کنيم. چه چيزی در نوع زندگی ما وجود دارد که خارج از مسايل دينی باشد که ما داريم آن را تفکيک می‌کنيم؟!

مجيدی در پاسخ به سوالی درباره جايگاه شترمرغ در فيلم «آواز گنجشک‌ها» گفت: اين حيوان حکايت خود انسان را دارد که دووجهی است، شترمرغ مشخص نيست که شتر است يا پرنده، موجود عجيب و غريبی است که عمر طولانی دارد و در هر شرايطی خودش را تطبيق می‌دهد، حيوانی به شدت مهربان است که با هر شرايطی خودش را تطبيق می‌دهد و در اين فيلم تمثيل خود کريم است که به خصوصيات او نزديک و حتا چهره‌اش هم به کريم نزديک است.

جواد طوسی هم که در اين جلسه به عنوان منتقد حاضر بود با بيان اين‌که مجيد مجيدی در اين فيلم جامعه‌ی گذار را نشان می‌دهد اظهار داشت: او می‌خواهد بگويد آدم‌های سياه لشکر و حاشيه‌ای قربانيان چنين جامعه‌ای هستند و از منظر نگاه خودش گسست را مورد نقد و ارزيابی قرار می‌دهد.

در پايان اين نشست که از سوی بسيج دانشجويی دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد، لوح تقدير به همراه يک چفيه به مجيد مجيدی اهدا شد.

مجيدی گفت: چفيه سمبل ارزشمندی است که متأسفانه اين هم جزو فرهنگ ريای کشور تلقی می‌شود، چفيه برای ما سمبل بسيار گران‌بهايی است و يادگار شهدايی است که خود را خالصانه وقف کشور و اعتقادات کردند و صادقانه رفتند و بار سنگينی را به دوش ما گذاشتند که متأسفانه نتوانستيم اين بار را بکشيم و به خانواده اين شهدا جفا کرديم.

وی افزود: ما از ارزش‌ها به شکل سطحی استفاده کرديم و از اين نماد هم (چفيه) به شکل رياکارانه استفاده کرديم و به خاطر همين اجازه ندادم آن را به گردن خودم بياندازم و به عنوان يک هديه ارزشمند در قاب دلم جای خواهم داد.

به گزارش ايسنا، در اين نشست جواد طوسی منتقد نيز مجيد مجيدی را همراهی می‌کرد.