ديدگاه‌ هنرمندان براي رفع كمبود تالارها، جام جم

كمبود تالارهاي هنري و استفاده نامناسب از همين تعداد اندك سالن‌هاي موجود ، عرصه را بر فعاليت‌هاي نمايشي و موسيقايي تنگ كرده است. چند سالي است با اوج‌گيري توليدات هنري و افزايش برنامه‌ها و اجراها در حوزه تئاتر و موسيقي، كاستي‌هاي سخت‌افزاري كه مهم‌ترين آن، تعداد كم سالن است، بيش از گذشته به چشم مي‌آيد.

جشنواره‌هاي موسيقي و تئاتر فجر كه در 2 ماه گذشته برگزار و با استقبال بيش از ظرفيت تالارها از سوي مردم روبه رو شدند، زنگ خطر را بلندتر از گذشته به صدا درآوردند.

سالن موسيقي نداريم
در همين ارتباط، مجيد انتظامي كه هفته گذشته سمفوني انقلاب را در تالار وحدت اجرا كرد، با اشاره به دردسرهاي ناشي از كوچك بودن صحنه اين تالار اپرا مي‌گويد: وقتي از ما كار فاخر و بزرگ مي‌خواهند، بايد به فكر جا و مكان بزرگ براي اجراي آن هم باشند. در جلسات تمرين و پيش از هر اجراي سمفوني انقلاب، بيشتر وقت و توان من صرف آن مي‌شد تا بتوانم تعداد زياد نوازندگان و خوانندگان را روي سن كوچك تالار وحدت جاي دهم.

اين آهنگساز با اشاره به اين كه هيچ تالار اختصاصي براي كنسرت‌هاي موسيقي در تهران و ديگر شهرهاي ايران وجود ندارد، مي‌افزايد: تنها دليل اين امر را بايد در غفلت مديران فرهنگي جستجو كرد. فكر نمي‌كنم بهانه‌هايي چون كمبود زمين مناسب براي احداث سالن موسيقي در تهران، چندان قابل قبول باشد.
انتظامي در ادامه توضيح مي‌دهد: اطراف همين تالار وحدت و تئاتر شهر، زمين‌هاي خالي يا ساختمان‌هاي فرسوده زيادي متعلق به سازمان‌ها و نهادهاي دولتي وجود دارد كه از آنها استفاده چنداني نمي‌شود و مي‌توانند تغيير كاربري پيدا كنند و سالن موسيقي به جايشان ساخته شود.

استفاده نامناسب از تالارهاي موجود
علي رفيعي، كارگردان نمايش شكار روباه كه اين روزها در تالار وحدت روي صحنه است، با تاكيد بر كمبود سالن، از منظري ديگر به اين مشكل مي‌پردازد و مي‌گويد: در حال حاضر از همين چند تالار فعال نيز ما بدرستي استفاده نمي‌كنيم. براي مثال تالار وحدت به مكاني براي برگزاري مراسم و برنامه‌هاي تشريفاتي تبديل شده و كاركرد اصلي خود را از دست داده است.
وي ادامه مي‌دهد: در تئاتر شهر هم اتفاقاتي افتاده است كه اساس و پايه آن را تهديد مي‌كند. ساخت و سازهاي اطراف اين مجموعه، بر ساختمان استوانه‌اي تئاتر شهر ترك انداخته و تجهيزات و امكانات فني آن بسيار ناقص است.
اين كارگردان و استاد دانشگاه تاكيد مي‌كند: براي رفع كمبود تالار نمايشي، چند بخش تئاترشهر را كه پيش از اين انباري و كارگاه بوده است، تبديل به سالن‌هاي سايه و چهارسو كرده‌ايم كه به هيچ وجه مناسب نبوده و خطرآفرين هم هستند.

هنرمندان آستين‌ها را بالا بزنند
بهروز غريب‌پور كه سال‌هاي گذشته، مجموعه‌ها و تالارهايي چون فرهنگسراي بهمن، خانه هنرمندان و تالار فردوسي را به امكانات هنري پايتخت افزوده است، در اين باره مي‌گويد: در تهران نزديك به 100 سالن وجود دارد كه اگر بدرستي تجهيز شوند، قابليت پذيرايي از گروه‌هاي تئاتر و موسيقي را دارند و بسيار بهتر از سالن‌هاي كوچكي چون سايه و چهارسو هستند.

كارگردان اپراي عاشورا ادامه مي‌دهد: تئاتري‌ها بايد شجاعت پيدا كنند و در مكان‌هاي ناشناخته، اثر خود را روي صحنه ببرند. در اين صورت آنان علاوه بر در اختيار گرفتن تالارهاي جديد، تماشاگران جديدي هم پيدا مي‌كنند و بر دايره مخاطبان تئاتر مي‌افزايند.

غريب‌پور تاكيد مي‌كند: براي افزايش كمي و كيفي تالارهاي هنري يك همت دوسويه لازم است. ابتدا بايد جامعه هنري آستين‌ها را بالا زده، از جاهاي شناخته شده‌اي چون تئاتر شهر مهاجرت كنند و از آن طرف هم مسوولان دست به سرمايه‌گذاري بزنند.

همكاري نهادها و سازمان‌ها براي ساخت سالن
اما بايد ديد مسوولاني كه بهروز غريب‌پور از آنان ياد مي‌كند، چه مي‌گويند. محمدحسين ايماني خوشخو، معاون هنري وزير ارشاد در اين باره مي‌گويد: با اين كه در اين سال‌ها در مراكز استان‌ها مجتمع‌هاي فرهنگي و هنري و تالارهاي بزرگي ساخته شده است كه از امكانات مناسب براي اجراي برنامه‌هاي هنري برخوردارند؛ اما متاسفانه در تهران با توجه به انبوه علاقه‌مندان و تعداد زياد برنامه‌هاي نمايشي و موسيقايي، سالن‌ها و فضاهاي موجود به هيچ وجه پاسخگو نيست.

وي در ادامه توضيح مي‌دهد: با توجه به محدوديت‌هاي اعتباري وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در زمينه عمراني، ما به تنهايي نمي‌توانيم كمبودها را برطرف سازيم و در اين راه همكاري ديگر دستگاه‌ها و نهادها ضروري است. براي مثال شهرداري مي‌تواند زمين مناسب براي احداث سالن را تامين كند و ساخت‌و‌ساز آن از سوي دولت انجام شود.

ايماني خوشخو در پايان با اشاره به اين كه معاونت هنري وزارت ارشاد نمي‌تواند سير صعودي توليدات هنري را به دليل كمبود سالن متوقف كند، هشدار مي‌دهد: پيش‌بيني اين كه در سال آينده، جشنواره‌هاي تئاتر و موسيقي فجر با كمبود شديد سالن و فضاي اجرا مواجه شوند، دور از ذهن نيست و از اين رو همه متوليان دستگاه‌هاي مسوول بايد براي رفع اين نياز جدي چاره‌انديشي كنند.
معاون هنري وزير ارشاد در پايان ابراز اميدواري مي‌كند: آثار نمايشي و موسيقايي كه در اين سال‌ها با تلاش و همت هنرمندان روي صحنه آمده، مورد استقبال مسوولان بلندمرتبه كشور نيز قرار گرفته است. حضور روزافزون اين مقام‌هاي دولتي و كشوري مي‌تواند نگاه جدي‌تر به حوزه فرهنگ و هنر را به دنبال داشته، باعث شود تا براي ساخت و ايجاد سالن‌هاي هنري، گام‌هاي موثري برداشته شود.