حذف فيلم بهمن فرمان‌آرا از جشنواره فيلم فجر، اعتماد ملی

باز هم يکی از کارگردانان بزرگ از جشنواره حذف شد. اين بار نوبت بهمن فرمان‌آرا بود که فيلم «خاک آشنا»ی او به دلا‌يل تکراری اين روزها از برنامه جشنواره حذف شود. مسوولا‌ن پيش‌شرط حضور فيلم را در جشنواره، حذف صحنه‌ای از فيلم قرار دادند که از نظر کارگردان رکن فيلم است. صحنه‌ای که «بهمن نامدار» نقاشی که از جامعه فرار کرده است و در دهی زندگی می‌کند، پس از شنيدن خبر مرگ دوستش بر پله‌ها می‌نشيند و از ته دل گريه می‌کند.

گريه‌ای که با جملا‌تی دردآور همراه است: <ديشب دوستم بر اين در زد و من باز نکردم.> اين دوست در چهل سال گذشته فقط قلم در دست داشته است. برای کارگردان آنچنان که می‌گويد و قبل‌تر هم با مسوولا‌ن بارها صحبت کرده است، اين صحنه بسيار مهم و کليدی است. آنچنان که فيلم به آن وابسته است و البته کلمات نمی‌تواند اين تاثير را نشان دهد. اين تصوير است که توانسته تاثير خود را برجا بگذارد و فيلم را متفاوت کند. ‌

به گزارش روزنا، فرمان‌آرا تاييد می‌کند که به خاطر تن ندادنش به حذف پاره‌هايی از فيلم، فيلم از جشنواره حذف شده است، در حالی که نام فيلم به عنوان يکی از فيلم‌های بخش مسابقه اعلا‌م شده بود.

پيش از اين فيلم‌های ديگری نيز به دلا‌يل غيرفنی از جشنواره حذف شده‌اند که يکی از آنها نيز «آتشکار» به کارگردانی محسن اميريوسفی است. همچنين فيلم‌های ديگری نيز دچار مشکل و حذف و اصلا‌ح شده است، فيلم‌هايی مانند دايره زنگی، ديوار، هميشه پای يک زن در ميان است و...در جشنواره‌های دوره گذشته نيز فيلم‌های <سنتوری> به کارگردانی داريوش مهرجويی و <آفسايد> به کارگردانی جعفر پناهی علی‌رغم نمايش در جشنواره، امکان نمايش عمومی پيدا نکردند، اما در اين دوره گويی وزارت ارشاد سياست ديگری را پی گرفته است تا هزينه‌ای را که برای توقيف سنتوری پرداخت کرد، پرداخت نکند. ‌

حذف فيلم فرمان‌آرا از جشنواره اين نگرانی را به وجود آورده است که برخی ديگر از فيلم‌های بخش مسابقه و ديگر بخش‌ها نيز امکان نمايش در جشنواره را پيدا نکنند.

بهمن فرمان‌آرا به ايسنا گفته است: فيلم از چند هفته‌ گذشته آماده‌ نمايش بوده است و نظر به اينکه در حذف يک سکانس به توافق نرسيديم، اجازه‌ شرکت اين فيلم در جشنواره داده نشد. ‌ وی افزوده است: شب گذشته از دفتر اداره‌نظارت و ارزشيابی وزارت ارشاد با بنده تماس گرفتند که يک سکانس اساسی از فيلم خود را دربياورم تا فيلم در جشنواره اجازه‌ نمايش بگيرد. ‌

او ادامه داد: طی ۵،۶ روز گذشته دو کپی از فيلم را در ماشين خود نگه داشته‌ام تا آنها جواب بدهند و من کپی فيلم را به دفتر جشنواره تحويل بدهم، اما حالا‌ که به اينجا رسيده‌ام، ترجيح می‌دهم اين کار را نکنم، چون فکر می‌کنم با اين کارها، يک سينما و در نهايت، فرهنگ دولتی به‌وجود می‌آيد، همان شرايطی که ساليان قبل‌تر برای تئاتر به وجود آمد، بنابراين من حاضر به همکاری با فرهنگ دولتی نيستم. ‌

او با اشاره به زمان صدور پروانه ساخت فيلم «خاک آشنا» توضيح داد: زمانی که اجازه ساخت فيلم <خاک آشنا> به بنده داده شد، فقط قرار شد يک نام را عوض کنيم که اين کار را انجام دادم، بنابراين عين همان فيلمنامه‌ای که ارائه داده بودم، از وزارت ارشاد پروانه ساخت گرفت و همان‌گونه ساخته شد. ‌ او معتقد است: اين شرايط منجر خواهد شد فيلمساز وقت خود را صرف ساخت فيلم کند و وقتی هزينه‌ای صرف شده، آن موقع در زمان اکران مجبور می‌شود به خاطر سرمايه‌فيلم را به هر شکلی اکران کند، اما من ترجيح می‌دهم اين سکانس را حذف نکنم و فدای اين شرايط نشوم. ‌

فرمان‌آرا تاکيد دارد: سکانس مورد نظر، سکانسی کليدی در فيلم است که ساختار فيلم را تشکيل می‌دهد، بنابراين ترجيح می‌دهم آن را حذف نکنم. ‌ او در عين حال معتقد است: نمايش در جشنواره با حذفيات هيچگونه تضمينی برای صدور پروانه نمايش نيست. به هر جهت مقوله جشنواره با پروانه نمايش فرق می‌کند. ‌