سخنان آغداشلو، حسيني، شباهنگي و حبيب‌اللهي درباره پير گرافيك ايران، مرتضي مميز، ايسنا

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس فرهنگ و هنر - هنرهاي تجسمي
عصر ديروز با حضور آيدين آغداشلو، مهدي حسيني، جلال شباهنگي، حبيب‌الله آيت‌اللهي و حبيب‌الله صادقي، مراسم بزرگداشت «مرتضي مميز» در تالار آيينه فرهنگستان هنر برگزار شد.
به گزارش خبرنگار بخش هنرهاي تجسمي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين نشست كه در حاشيه‌ي برپايي نمايشگاه دوسالانه پوستر جهان اسلام برگزار شد، حاضران پيش از آن كه از مميز حرفي بزنند، به ترتيب به اظهار نظر درباره‌ي دوسالانه پوستر و نيز ارايه گزارشي از روند اجرايي برپايي آن پرداختند.
آيدين آغداشلو كه پس از گزارش مفصل صادقي سخن مي‌گفت، با اشاره به كوتاه بودن عمر پوستر و گرافيك در مقايسه با سينما و ديگر هنرها در ايران گفت: ما موظف بوديم موضع‌گيري كنيم كه آيا مي‌توانيم اين قالب‌ها را مال خود كنيم يا نه؟ بايد دقيق‌تر ببينيم حوزه جغرافيايي سرزمين‌هاي اسلامي و هنرمندان، اعتقاد، ايمان، تصور ريشه و سابقه متفاوتي با ديگر جاهاي جهان دارند؟ آيا اين خاص بودن را توانسته‌اند در قالب جديد كه شايد شناخت زيادي هم از آن در طول زمان نداشته باشند، جا دهند يا خير؟
به گمان او در دوسالانه نقاشي و نيز دوسالانه گرافيك - پوستر جهان اسلام ـ سهم هنرمندان ايراني بالاتر و والاتر بود. هنرمندان ما در اين قياس كه به دليل آنكه همه نمونه كار‌ها را نداشتيم، بنابراين كامل هم نيست؛ اما در نمايشگاه فعلي و آثار موجود هنرمندان ما به زبان بهتري دست يافته به قالب آشنايي و الفت بيشتري دست پيدا كرده‌اند و شايد در يك نگاه كلي‌تر ديدگاه اين‌سو (ايران) جز در مواردي كه تقليد مي‌كند، بسيار احساساتي است و مواردي محدود جز با چنان غلياني جريان پيدا مي‌كند كه نه تنها قالب را از آن خود نمي‌كند؛ بلكه آن را در هم مي‌شكند و از اعتبار مي‌اندازد.
او ادامه داد: بايد نقاط قوت و ضعف خود را ببينيم تا بتوانيم با ديد بازتري جايگاه خود را در جهان تثبيت كنيم.
آغداشلو با تاكيد بر اينكه ضروري است نمايشگاه را به صورت عمده بينيم گفت: برخلاف حرف‌هاي ضد و نقيضي كه شنيده‌ام جاي چنين نمايشگاه‌هايي را حتا از عرضه گرافيك جهان معاصر، واجب‌تر مي‌دانم. چرا كه ما در چنين وضعيتي و گزينش قرار گرفتيم كه اين سو و آن‌سو در آن هست؛ تا وقتي كه اين جريان اصلي در جهان وجود دارد، بايد دقيق نگاه كنيم و ببينيم تكليف، وضعيت و موضع ما چه خواهد بود.
به گزارش ايسنا، مهدي حسيني، هنرمند نقاش و مدرس دانشگاه نيز وجه مشترك نقاشي را با گرافيك مواجه و روبه‌رو بودن با تصوير و فضا دانست.
وي با اشاره به بازتاب‌هاي متفاوتي در مورد نمايشگاه وجود داشته و دارد، گفت: اين نمايشگاه هر جاي دنيا باشد، نقاط ضعف و قوتي دارد كه اين نمايشگاه هم مستثني نمانده است.
به اعتقاد او نبايد بر نقاط ضعف تاكيد و بزرگ‌نمايي شود.
جلال شباهنگي نيز در سخناني با اشاره به برخي انتقادات از جمله تعداد زياد آثار يا ضعيف بودن برخي آثار ارايه شده تاكيد كرد: نمي‌توان از ميان دو هزار كار رسيده به سادگي قضاوت و انتخاب كرد.
وي سپس درباره‌ي مرتضي مميز كه نشست به بهانه او برگزار شده بود، با اشاره به 30 سال همكاري خود با مرتضي مميز عنوان كرد: در تمام كارهاي مرتضي مميز رنگ به طور سنتي استفاده مي‌شود. مميز همكار دانشگاهي من بوده و او را به عنوان يك آرتيست واقعي مي‌شناسم. درون او پر از مهر و صفاست. او در نهايت آزادي كار مي‌كند.
شباهنگي سپس با اشاره به مقاطعي از دوره‌هاي كاري مميز به شيوه‌هاي كاري و اخلاقي وي اشاره كرد.
دكتر آيت‌اللهي هم در ادامه با اشاره به گفته‌هاي آغداشلو مبني بر اين كه كار ايراني‌ها در نمايشگاه بهتر بوده گفت: اگر كار ايراني‌ها بهتر بود به خاطر استادان بهتري است كه داشته‌اند.
آيت‌اللهي سپس از مرتضي مميز و سابقه 40 ساله شناختش از او ياد كرد و گفت: مميز هنرمندي نيست كه دانشگاه او را هنرمند كرده باشد. مميز هنرمندي است كه هنرمند زاده شده است. 25 سال پيش يك مجموعه 12 جلدي از هنرمندان در سوييس منتشر شد كه در يك جلد آن مميز را از خاور نزديك - آسياي غربي - به عنوان تنها گرافيت شاخص انتخاب كرده بود.آنها به حق انتخاب كرده بودند؛ درست است مميز بداخلاق است، اما بداخلاقي‌اش براي آن است كه دانشجو را به كار وا دارد.

مميز كسي است هميشه براي هنر دلسوزانده. ذات و سرشت او ايراني است. وقتي به او ابلاغ دادند كه به عنوان مدير مجموعه آزادي باشد، همراه با مستخدمان پله‌ها را جارو مي‌كرد تا آنها فكر نكنند كه در اسلام تبعيض مي‌شود.
وي در ادامه گفت: اشتباهي كه در اين نمايشگاه صورت گرفته اين است كه عنوان پوستر جهان اسلام را انتخاب كردند. وقتي كسي مثل مميز واژه اعلان را به جاي پوستر انتخاب مي‌كند، به پاس زحماتش بايد به انتخابش احترام گذاشت.
آيت‌اللهي با تاكيد عنوان كرد: اين نمايشگاه از دوسالانه‌هاي نقاشي جهان اسلام فراتر رفته است چرا نظم حاكم عملا جنبه جهاني اسلام را به شما مي‌شناساند.
به گفته او هيچ اعلاني در نمايشگاه نمي‌بينيد كه بعضا از اعلان‌هاي آن سوي دنيا كمتر باشد.
به اعتقاد آيت‌اللهي وظيفه ديگر نمايشگاه اين است به عنوان يك پديده اسم برد. پديده‌اي كه سعي مي‌كند از راهي كه درست است جهان اسلام را معرفي كند،‌ چرا كه انسان‌ها تنها دو راه - يكي دين و ديگري هنر را براي نزديكي به يكديگر دارند.
او در پايان تاكيد كرد: بزرگ‌ترين طراحان گرافيك دنيا، نقاش بوده‌اند.
به گزارش ايسنا، آغداشلو هم با يادآوري اين كه مميز در يكي از همين جلسات تجليل عنوان كرده است كه اين‌ها- برگزار كنندگان بزرگداشت‌هاـ از من تجليل نمي‌كنند و نبايد هم تجليل كنند، اما خوشحالم و به اين تجليل راه مي‌دهم چرا كه در نهايت و انتها از گرافيك معاصر ايران تجليل مي‌شود، گفت: مميز هميشه منافع گرافيك ايران را بر منافع شخصي خود ترجيح داده است. او بسيار كوشيده و كار كرده است. راه را براي كساني كه در آغاز راه بوده‌اند گشوده است. اين صفت خاص اوست. در بسياري از اوقات خم شده تا تصوير آدم كوتاه‌تري پشت اوست ديده شود.
به گفته آغداشلو مميز با كار زياد و سعي بي‌حدوحصر خود موفق شده است يك آرمان جمعي را محقق كند و راه گرافيك ايران را با شايستگي، فروتني، راهگشايي و مهرباني هموار كند. اين صفتي است كه در كمتر كسي از هم‌نسلان خود سراغ دارم.
او تاكيد كرد جايگاهي‌را كه مميز دارد دارد براي هيچ كس در نسل او و نسل بعد از او براي هيچ كس قايل نيستم.
دكتر مهدي حسيني هم به بيان كوتاهي از خاطرات خود از گذشته و مرتضي مميز و كارهاي وي از كتاب هفته تا دانشگاه پرداخت.
ادامه اين برنامه با نوازندگي هنرمندي به اتمام رسيد و پس از آن مسؤولان گروه‌هاي مختلف فرهنگستان از نمايشگاه بازديد كردند.