سيامك گلشيري: قشر دانشجو و تحصيلكرده نيز ديگر مخاطب ادبيات امروز نيست، ايسنا

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس فرهنگ و ادب - ادبيات
سيامك گلشيري مي‌گويد: قشر دانشجو و تحصيلكرده‌ي ما آنقدر كم كتاب مي خوانند كه نمي‌توان گفت نقشي به عنوان مخاطبان ادبيات امروز دارند.
اين داستان نويس و مترجم در گفت و گويي با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) عنوان كرد: قشر دانشجو و تحصيلكرده بايد به عنوان مخاطبان ادبيات بي‌اندازه تعيين كننده باشند كه امروز حتا درباره‌ي دانشجويان رشته ادبيات هم نمي‌توان چنين چيزي گفت.
او با بيان اينكه نمي‌توان به طور دقيق مشخص كرد مخاطبان ادبيات داستاني امروز چه كساني هستند، گفت: به طور مشخص نمي‌توانم بگويم مخاطبان ما دانشجويان، زنهاي خانه‌دار متمول يا حتا دبيرستاني‌ها هستند؛ با اين همه چيزي كه درباره‌ آثار خودم مي‌توانم بگويم، اين است كه تقريبا اين آثار را هم عوام مي‌خوانند و هم قشري كه كتابخوان حرفه‌يي هستند. البته اين چيزي نيست كه من يا هر نويسنده‌اي پيش از اينكه داستان يا رمانش را شروع كند، بتواند تعيين كند و بگويد كه چه طيفي خوانندگانش هستند.
گلشيري در ادامه تصريح كرد: البته ما در ايران به شكل بالقوه خوانندگان بسياري داريم؛ افراد زيادي كه واقعا در پي اين هستند كه چيزي بخوانند، اما واقعا نمي‌دانند چه. يعني به راهنمايي نياز دارند كه خيلي وقت‌ها هم البته به بيراهه مي‌روند؛ يعني كساني يا چيزهايي كه آنان را به خواندن اثري تشويق مي‌كنند، اشتباه مي‌كنند و درنتيجه طرف اصلا خواندن را رها مي‌كند؛ پس اول بايد اين طيف از خوانندگان را كه تعدادشان هم خيلي زياد است، تربيت كرد.
نويسنده‌ي مجموعه داستان “با لبان بسته“ با بيان اينكه مخاطبان تعيين‌كننده همان تحصيلكرده‌ها هستند، افزود: قشرهاي كم‌درآمد به‌خاطر وضعيت اقتصادي و اينكه اصلا فراغت خاطري ندارند، كتاب نمي‌خوانند و حتا اين وضعيت اقتصادي براي من نويسنده هم مشكل ايجاد مي‌كند؛ يعني من كه نويسنده‌ي حرفه‌يي هستم، به خاطر مشكلات مادي كه بسياري از مردم با آن مواجهند، نمي‌توانم به شكل مداوم كار كنم و وقتي درباره‌ي من كه اولويت اولم كتاب است، اين اتفاق مي‌افتد. بقيه كه كتاب برايشان در اولويت چندم است ديگر وضعيت‌شان مشخص است.

سيامك گلشيري درباره‌ي اينكه نويسندگان امروز تا چه حد در تعيين جهت سليقه‌ي مردم نقش دارند نيز متذكر شد: آن بخش از نويسندگاني كه آثارشان با مردم ارتباط برقرار مي‌كند، مي‌توانند در جهت‌دهي سليقه‌ي مردم تاثيرگذار باشند. البته ما با آثاري مواجهيم كه تعدادشان هم كم نيست و وحشتناك كم مخاطبند و بعيد مي‌دانم حتا در درازمدت هم بتوانند تاثيرگذار باشند.
او ادامه داد: مثلا چند سال پيش با نويسنده‌اي صحبت مي‌كردم كه مي‌گفت 200 خواننده برايش كافي است؛ اما من كه كتابخوان حرفه‌يي بودم، از آثار او سردر نمي‌آوردم و بعيد مي‌دانم چنين نوشته‌هايي بتواند تاثيرگذار باشد. در عين حال نويسندگان شاخصي مانند صادق چوبك، صادق هدايت يا بزرگ علوي در بعضي كتابهايش نيز هستند كه پرفروشند و علاوه بر اينكه كشش زيادي دارند، تاثير فراواني هم بر مردم مي‌گذارند.
او همچنين درباره اينكه نويسندگان امروز تا چه حد در جهت سليقه‌هاي مردم قرار گرفته‌اند، گفت: بخشي از نويسندگان بازاري كه كارشان هيچ ارزش ادبي ندارد، صرفا به دنبال تيراژ بالا و جذب مخاطب عام هستند؛ ولي بعيد مي‌دانم نويسنده‌ي جدي اينگونه باشد و بخواهد طبق سليقه‌ي مخاطبان رفتار كند.
نويسنده‌ي رمان “نفرين‌شدگان“ سپس عنوان كرد: در نشريات مختلفي از چگونگي زياد كردن مخاطب صحبت مي‌شود كه راهكارها در حد حرف باقي مانده است؛ اما چيز جالبي كه در اين مدت شنيدم، اين است كه يك كانال آلماني برنامه‌اي را با عنوان “بهترين‌هاي ما“ پخش مي‌كند كه در آن از چهار نفر از اقشار مختلف جامعه دعوت مي‌شوند تا درباره‌ي بهترين و پرفروش‌ترين كتابهاي هفته صحبت كنند، بخش‌هايي از اين آثار هم توسط مدعوان خوانده مي‌شود و در كل اتفاقات جالبي مي‌افتد كه براي كساني هم كه اهل مطالعه نيستند، مي‌تواند بسيار قابل توجه باشد. درواقع ما چنين برنامه‌هايي را كم داريم كه مي‌تواند بي‌اندازه در افزايش تعداد خواننده‌ها تاثيرگذار باشد.