ساخت نخستين راكتور تحقيقاتي بومي گداخت هسته‌يي طي10سال آينده، ایسنا

رييس پژوهشكده فيزيك پلاسما و گداخت هسته‌يي پژوهشگاه علوم و فنون هسته يي سازمان انرژي اتمي ايران با اعلام آغاز فاز دوم جذب نيروي انساني جديد جهت همكاري در طرح ملي گداخت در آينده نزديك، از طراحي و ساخت راكتور تحقيقاتي گداخت هسته‌يي بومي طي 10 سال آينده در نزديك خبر داد.

دكتر اصغر صديق زاده، رييس پژوهشكده كه به همراه تيم اصلي فاز مطالعاتي طرح ملي طراحي و ساخت راکتور و نيروگاه آزمايشي گداخت هسته يي از خبرگزاري دانشجويان ايران بازديد كرد اين مطلب را در گفت‌وگو با سرويس فن‌آوري ايسنا عنوان و خاطرنشان كرد: در راستاي اجراي اين طرح تاكنون 36 نفر جذب شده اند كه در مرحله دوم جذب نيرو به زودي فراخون جذب 100 نفر ديگر از دانش‌آموختگان علاقمند در رشته‌هاي مختلف فني و علوم پايه را اعلام خواهيم كرد. اين نيرو‌ها كه طي 10 سال آينده به 200 نفر افزايش خواهند يافت پايه طرح راكتور تحقيقاتي و نيروگاه آزمايشي گداخت هسته‌يي ايران را تشكيل خواهند داد.

وي با اشاره به اين كه پژوهشكده فيزيك پلاسما و گداخت هسته يي پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌يي، مجري طرح ملي گداخت و معاونت علمي و فن‌آوري رياست جمهوري كارفرماي آن است، خاطرنشان كرد: هدف ما از اجراي طرح ملي گداخت، طراحي و ساخت حداقل يك راكتور آزمايشي گداخت هسته‌يي تمام ايراني است. البته اين بدان معنا نيست كه ما نمي‌خواهيم با ساير مراكز علمي فني دنيا در ارتباط باشيم. ما نه تنها تمام دانشگاه‌ها و مراكز علمي فني داخل كشور را كه در اين زمينه تخصصي دارند به يك همكاري فعال دعوت مي‌كنيم، ‌بلكه همكاري با مراكز گداخت هسته‌اي ساير كشورهاي جهان را مدنظر قرار داده‌ايم.

وي در معرفي فن‌آوري گداخت هسته‌يي خاطرنشان كرد: گداخت هسته‌يي به فرآيند برخورد دو هسته اتم و تشكيل يك هسته بزرگتر اطلاق مي‌شود. در حقيقت گداخت هسته‌اي بر عكس فرآيند شناخت شده شكافت هسته‌يي است. در شكافت هسته‌يي، هسته‌ يك اتم بزرگ مانند اورانيوم 235 به طور طبيعي و يا تحت تحريك يك ذره نوترون به حداقل دو اتم كوچكتر تقسيم مي‌شود. اين فرآيند با گسيل مقداري انرژي همراه است. انرژي راكتورهاي اتمي از انرژي همين فرآيند تامين مي‌شود. در گداخت هسته‌يي دو هسته كوچكتر باهم برخورد كرده و تبديل به يك هسته بزرگتر مي‌شود. اين همجوشي با آزادسازي مقداري انرژي همراه است.

وي درباره كاربرد اين فن‌آوري توضيح داد: مهمترين كاربرد گداخت هسته‌يي، دستيابي به انرژي الكتريكي است. تمام كشورهاي پيشرفته دنيا براي رسيدن به انرژي لايزال گداخت هسته‌يي وارد رقابت بزرگي شده‌اند. كابوس اتمام منابع انرژي، كشورهاي پيشرفته جهان را مجبور به سرمايه گذاري كلان و همكاري مشترك كرده است؛ به طوري كه طرح طراحي و ساخت راكتور آزمايشي گرما هسته‌اي گداخت كه تحت عنوان «ايتر»(ITER)‌ شناخته شده است با همكاري اغلب كشورهاي پيشرفته و با بودجه‌اي بالغ بر 15 ميليارد يورو در «كاداراش» فرانسه در دست اجرا است.

صديق زاده تصريح كرد: از ساير كاربردهاي گداخت هسته‌يي مي‌توان به توليد راديو داروهاي PET‌ در تشخيص و درمان سرطان‌ها، سرمان سرطان به روش BNCT، پرتودرماني، علم مواد و نانو تكنولوژي اشاره كرد.

وي خاطرنشان كرد: كشورهاي پيشرفته طرح‌هايي براي ساخت يك نمونه رآكتور آزمايشي در 10 سال آينده و نيل به استفاده از انرژي گداخت هسته‌اي حداكثر در 40 سال آينده دارند.

رييس پژوهشكده فيزيك پلاسما و گداخت هسته‌يي پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌يي در ادامه در خصوص فعاليت‌هاي اين پژوهشكده به ايسنا گفت: فعاليت‌هاي اين مركز در زمينه فيزيك پلاسما و گداخت هسته‌يي عملا از بدو تاسيس سازمان انرژي اتمي ايران شروع شده است. با اينكه در اين مدت، فعاليت‌ها علمي - پژوهشي در زمينه گداخت هسته‌يي دچار فراز و نشيب‌هاي شديدي شده است ولي به طور كلي اين فعاليت‌ها باعث توليد دانش گداخت هسته‌يي در كشور، تربيت نيروي انساني متخصص و طراحي و ساخت دستگاه‌ها و سيستم‌هاي علمي -فني پيشرفته شده است. به نحوي كه در حال حاضر اين پژوهشكده داراي نزديك به 5 هزار متر مربع فضاي آزماشگاهي و يكهزار و 100 متر مربع فضاي اداري است. همچنين كادر علمي اين پژوهشكده متشكل از 13 نفر PhD، نوزده نفر كارشناسي و 15 نفر در سطح كارشناسي است.

وي افزود: اين پژوهشكده از نادر مراكز تحقيقاتي گداخت هسته‌يي است كه همزمان در تمام عرصه‌هاي علم گداخت هسته‌يي فعاليت دارد. در اين پژوهشكده به غير از طرح ملي، طرح‌هايي براي نيل به گداخت هسته‌يي با تمام روش‌ها مانند توكامك،‌ گداخت ليزر، گداخت در دستگاه‌هاي پلاسماي كانوني،‌ گداخت با رهيافت محصورسازي الكتروستاتيك در دست اقدام است.

صديق زاده در خصوص زمان‌بندي اجراي طرح ملي طراحي و ساخت راكتور و نيروگاه آزمايشي گداخت گفت: درصدديم طراحي و ساخت راكتور تحقيقاتي بومي را حداكثر طي 10 سال آينده انجام دهيم . در حال حاضر در مرحله مطالعات و امكان سنجي،‌ تربيت نيروي انساني متخصص و ايجاد بسترهاي لازم براي اجراي اين طرح منحصر به فرد هستيم اما چشم انداز ما دستيابي به استفاده از برق گداخت هسته‌يي همزمان با كشورهاي پيشرفته دنياست.

گفتني است، قرارداد اجراي طرح ملي طراحي و ساخت راكتور و نيروگاه آزمايشي گداخت حدود هشت ماه پيش به عنوان يكي از طرح‌هاي كلان ملي از سوي معاونت علمي و فن‌آوري رياست جمهوري به پژوهشگاه علوم و فن‌اوري هسته‌يي سازمان انرژي اتمي ايران محول شد.