آغاز موفقیت آمیز آزمایش "انفجار بزرگ" در سوئیس، راديو فردا

سه دهه پس از ارائه ايده خلق مصنوعى آغاز كائنات، سرانجام روز چهارشنبه بزرگترين آزمايش تاريخ فيزيك با پرتاب اولين پروتون به تونلى ۲۷ كيلومترى آغاز شد.

گزارش هاى رسيده حاكى است كه اين آزمايش موفقيت آميز بوده و مهندسان پس از به گردش در آمدن كامل ذرات پروتون در تونلى حلقوى در حاشيه شهر ژنو به شادمانى پرداختند.

ماشين ده ميليارد دلارى براى آزمايش بينگ بنگ مصنوعى يا انفجار بزرگ كه زمان آغاز خلقت است، در نزديكى مرز فرانسه و سوئيس قرار دارد و با استفاده از آن قرار است كه راز خلقت و نحوه تكوين حيات با روش علمى گشوده شود.

انجام اين پروژه با مشكلات فنى زيادى روبرو بود و با دو سال تاخير به مرحله اجرا در مى آيد.

آغاز به كار ماشين ياد شده كه به (Large Hadron Collider) معروف شده است پس از سال ها صرف وقت و با تلاش بيش از هشت هزار دانشمند فيزيک از هشتاد و پنج كشور جهان عملى شده است.

اين وسيله شگفت انگيز قرار است آنچه به عنوان سياهچاله (فضايى) ناميده شده را در اندازه اى فوق العاده كوچک توليد کند.

هدف آن است كه ذرات اتم در درون اين دستگاه با سرعت نزديك به نور با يكديگر برخورد كنند و شرايطى مانند شرايطى كه دانشمندان آن را فرضيه «بيگ بنگ» يا انفجار بزرگ مى نامند، بوجود آورند تا نتايج ناشى ازآن را مشاهده كنند.

فيزيكدانان مى گويند كه جهان هستى و كيهان ۱۵ ميليارد سال پيش با چنين پديده اى خلق شد و سپس ستارگان، سيارات و سرانجام سياره زمين با گسترش آن در كهكشان پديد آمدند.

با كمک ماشين یاد شده، شعاع هاى حاوى ذرات پروتن (از مشتقات اتم) با سرعت به يكديگر تابيده و با هم برخورد می كنند. در نتيجه بر خورد مستقيم آنها انتظار مى رود حرارتى ايجاد شود كه مقدار آن يک تريليون درجه سانتيگراد تخمين زده مى شود.

حرارت ناشى از برخورد ( به هم كوبيده شدن) مشتقات اتم به ايجاد نقطه سياهى مى انجامد كه داراى غلظت فوق العاده است. اين علظت بالا، به نوبه خود جاذبه اى ايجاد مى كند كه در نتيجه آن محيط اطراف نقطه سياه، به درون آن بلعيده (جذب) مى شوند كه سياهچاله است.

قدرت كشش و مكندگى سياهچاله ها به حدى است كه حتى نورهاى اطراف آن نيز به درون نقطه سياه فرو مى روند. به اين دليل (تاريكى ناشى از بلعيده شده نورهاى اطراف) نقطه سياه قابل رويت نيست!

ماشينى كه روز چهارشنبه اين تجربه بزرگ را در اندازه اى كوچک آغاز كرد در فاصله هشت تا ۱۱ ماه اوت مورد آزمايش قرار گرفته و تجربه بزرگتر و اصلى آن قرار است در۲۱ ماه اكتبر آينده صورت گيرد.

كارشناسان مى گويند كه كشفيات ناشى از تجربه اين ماشين مى تواند به گشودن راه هاى تازه در جهت دست يافتن به منابع بيكران انرژى منجر شود. به جز كنجكاوى بشر براى گشودن راز خلقت، دست يافتن به منابع تازه انرژى نيز از جمله انگيزه هاى مجريان اين پروژه شگفت انگيز است.

دو هفته قبل گروهى از دانشمندان آلمانى با انتشار بيانيه اى تاكيد كردند كه ايجاد سياهچاله كوچک تنها براى بخش كوچكى از يک لحظه خواهد بود و تقريبا بلافاصله از ميان خواهد رفت.

استدلال آنها در قبال نگرانى هاى منتقدان اين ماشين غول آساست كه مى گويند آغاز به كار اين ماشين ممكن است به شكافته شدن كره زمين و نابودى آن بيانجامد.

مشارکت ایران

ايران از جمله بیست کشوری است كه در اين طرح عظيم بين المللى مشاركت كرده است .

دكتر رضا منصورى، استاد فيزيك دانشگاه صنعتى شريف در باره چگونگى مشاركت ايران در اين طرح گفته است: «كشور ما در سال ۱۳۸۰ با امضاى تفاهم نامه اى وارد اين كار بزرگ شد و بر مبناى آن قطعاتى از شتاب دهنده در ايران ساخته شد و همچنين دانشجويان و استادان ما در شبيه سازى ها مشاركت داشتند به گونه اى كه دست كم چهار دانشجوى دكترى پايان نامه خود را در اين شتاب دهنده گذرانده اند و هم اكنون هم دو دانشجوى ايرانى در اين شتاب دهنده حضور دارند.»

وى در گفت و گو با «واحد مركزی خبر ايران» افزود كه ايران مى تواند مشاركت بيشترى در اين طرح بزرگ علمى داشته باشد.