نماينده وزارت معارف افغانستان: مدارس رسمی کشور از ثبت‌نام و پذيرش دانش‌آموزان افغانی خودداری می‌کنند، اعتماد

بنفشه سام گيس - با گذشت هفت ماه از ابلاغ بخشنامه رييس‌جمهوری مبنی بر رفع هرگونه ممنوعيت برای تحصيل تمام دانش‌آموزان بيگانه که به صورت غيرمجاز در کشور سکونت دارند، هنوز مشکل تحصيل ۱۴۰ هزار دانش‌آموز افغان فاقد هرگونه مدرک اقامت و سکونت در ايران، برطرف نشده و نماينده وزارت معارف افغانستان در ايران در گفت‌و‌گو‌با «اعتماد» می‌گويد که مدارس رسمی کشور از ثبت‌نام و پذيرش اين دانش‌آموزان خودداری می‌کنند.بر‌جا‌ماندن مشکل ثبت‌نام ۱۴۰ هزار دانش‌آموز افغان غيرمجاز در حالی است که بخشنامه ۳۰ آذر سال ۱۳۸۹ که به امضای محمود احمدی‌نژاد رسيده، وزارت آموزش و پرورش را مورد خطاب قرار داده و اجرای ماده واحده مصوب جلسه ۶۷۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی ايجاد شرايط تسهيل زمينه‌های ادامه تحصيل دانش‌آموزان افغانی و عراقی مقيم ايران را چنين موکد می‌کند:

«دانش‌آموزان و سوادآموزان تبعه کشورهای افغانستان و عراق که به هر نحو در ايران سکونت دارند، می‌توانند در مراکز آموزش عمومی ثبت‌نام کرده يا ادامه تحصيل دهند.»تبصره ۲ اين ماده واحده تاکيد کرده که اعتبار آن از زمان تصويب، به مدت دو سال خواهد بود و در واقع اين بخشنامه، بايد دو سال تحصيلی ۹۰-۸۹ و ۹۱-۹۰ را پوشش دهد اما نماينده وزارت معارف افغانستان در ايران در گفت‌وگو با «اعتماد» تاکيد می‌کند که «هيچ يک از دانش‌آموزان افغان که خطاب اين مصوبه بوده‌اند تاکنون اجازه تحصيل در مدارس رسمی ايران را پيدا نکرده‌اند و هم‌اکنون هم که ثبت‌نام سال تحصيلی جديد در مدارس رسمی ايران آغاز شده، اين دانش‌آموزان حق ثبت‌نام ندارند.»شمس‌الرحمان فروتن می‌گويد:«سال قبل متاسفانه دانش‌آموزان غيرمجاز افغان نتوانستند از تحصيل استفاده کنند و در واقع يک سال از اعتبار اين بخشنامه از دست رفت و برای سال تحصيلی جديد هم تا امروز که نيمه دوم تير است، هنوز اجرايی نشده و هر روز مراجعان زيادی داريم که می‌گويند فرزندان آنها را ثبت‌نام نمی‌کنند و برخی مدارس هم، شرط ثبت‌نام از فرزند آنها را پايان يافتن ثبت‌نام دانش‌آموزان ايرانی اعلام کرده‌اند و دبيرستان‌ها هم بچه‌های افغان را ثبت‌نام نمی‌کنند در حالی که برداشت ما از اين بخشنامه، مجوز تحصيل در هر سه مقطع تحصيلی است.»فروتن با اشاره به اينکه سفارت افغانستان هنوز هيچ نامه مکتوبی مبنی بر ابلاغ بخشنامه رييس‌جمهوری به مدارس رسمی ايران دريافت نکرده، می‌گويد: «اگر بخشنامه آقای احمدی‌نژاد به مدارس ايران ابلاغ شده بود، وزارت آموزش و پرورش حتما اين موضوع را به صورت مکتوب به ما اعلام می‌کرد و از آنجا که هنوز هيچ اعلامی دريافت نکرده‌ايم،‌ معلوم است که اجرای بخشنامه هم محقق نشده و علاوه بر دانش‌آموزان غيرمجاز، افغان‌هايی که دارای مدارک معتبر اقامت هستند هم هنوز اجازه ثبت‌نام ندارند و مدارس آنها را نمی‌پذيرند.در حالی که اطلاع داريم که ثبت‌نام مدارس رسمی ايران معمولا از پايان خرداد آغاز می‌شود و ظرفيت‌ کلاس‌ها تا نيمه اول مرداد تمام می‌شود که آن موقع ديگر جای خالی وجود ندارد و دانش‌آموزان ما مجبور می‌شوند به مدرسه‌يی که ۱۰ يا ۱۵ کيلومتر دورتر از خانه‌شان واقع شده بروند.»علی‌اصغر يزدانی، رييس مرکز امور بين‌الملل وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با «اعتماد» با رد اينکه سال تحصيلی ۹۰-۸۹ هم تحت پوشش اين مصوبه قرار گرفته، می‌گويد: «اين ساز و کار برای سال تحصيلی ۹۱-۹۰ در نظر گرفته شده و تا امروز هم آن تعداد از مدارسی که موظف به ثبت‌نام از دانش‌آموزان افغان غيرمجاز بوده‌اند، ابلاغ ثبت‌نام را دريافت کرده‌اند و اين دانش‌آموزان هم هيچ مشکلی برای ادامه تحصيل در مقطع راهنمايی و ابتدايی ندارند و اگر هر تبعه افغان با مشکل ثبت‌نام در اين مدارس مواجه بوده به ما اعلام شود تا پيگيری کنيم. اما از آنجا که تا امروز، هيچ شکايتی دريافت نکرده‌‌ايم معلوم است که ثبت‌نام آنها هم با مشکلی مواجه نشده است.»يزدانی در پاسخ به اين سوال «اعتماد» که بخشنامه رييس‌جمهوری چه زمانی به مدارس ابلاغ شده و آيا ادامه تحصيل دانش‌‌آموزان افغان غيرمجاز در مقطع دبيرستان مجاز است، می‌گويد: «سه هفته قبل که وزير معارف افغانستان به ايران آمد و با وزير آموزش و پرورش ديدار کرد، اين بخشنامه برای اجرا به مدارس مورد نظر ابلاغ شد و بخشنامه هم ادامه تحصيل در مراکز آموزش عمومی را مدنظر داشته که آموزش عمومی هم، مقاطع ابتدايی و راهنمايی است و برای ادامه تحصيل در مقطع دبيرستان، بايد ساز و کارهای ديگری اجرا شود و مساله الزام بازگشت آنها به افغانستان هم مدنظر قرار بگيرد.»

نخستين بخشنامه سال ۸۸ صادر شد

محروميت تحصيلی دانش‌آموزان افغان غيرمجاز در ۹ سال گذشته همواره مورد اعتراض دولت افغانستان بوده و مقامات اين دولت در هربار سفر به ايران، اعتراض خود نسبت به محروميت تحصيلی اتباع خود را به دولت ايران اعلام کرده‌اند. تير سال ۸۸ با اعتراض دولت افغانستان‌، شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه ۶۴۶ خود با صدور مصوبه‌يی برگزاری آموزش کوتاه مدت برای اتباع افغان غيرمجاز را اجرايی کرد.اما اجرای مصوبه سال ۸۸ شورای عالی انقلاب فرهنگی، با پايان سال تحصيلی ۸۹-۸۸ متوقف شد و آذر سال ۸۹ و در پی اعتراضات مجدد مقامات افغانستان، اين شورا در جلسه ۶۷۸ خود، ماده واحده تحصيل دانش‌آموزان غيرمجاز افغان و عراقی ساکن در ايران طی دو سال تحصيلی را صادر کرد که اين مصوبه، در بهمن سال ۸۹ برای اجرا به وزارت آموزش و پرورش ابلاغ شد اما تا امروز هنوز نمود اجرايی پيدا نکرده است. آخرين اخبار منتشره، حکايت از ممنوعيت تحصيل تمام دانش‌آموزان افغان در مدارس نمونه دولتی، هنرستان‌ها، استعدادهای درخشان و کار ودانش دارد و ضمن آنکه با وجود رايگان بودن دوره‌های نهضت سوادآموزی، اتباع افغان سوادآموز موظف به پرداخت شهريه شده اند، همچنين ارايه مدارک اقامتی معتبراز شروط ثبت‌نام دانش‌آموزان افغان بوده و بايددر دوره ابتدايی ۷۰ هزار تومان، راهنمايی ۹۰ هزار تومان، متوسطه و پيش‌دانشگاهی صد هزار تومان و برای نهضت سوادآموزی هم ۷۰ هزار تومان شهريه بپردازند. نامعلوم بودن سرنوشت تحصيلی دانش‌آموزان غيرمجاز افغان در ايران در حالی وارد هفتمين ماه خود می‌شود که اداره امور اتباع بيگانه و مهاجرين خارجی وزارت کشور آخرين آمار دانش‌آموزان افغان دارای برگه اقامت مجاز را حدود ۳۰۰ هزار نفر برآورد کرده است.