انزوای کامل ايران در سازمان ملل: حمايت قاطع از گزارش سوم احمد شهيد

نمایندگان جمهوری اسلامی ايران در نشست کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل در روز سه‌شنبه حمله به دستور کار احمد شهید و زیر سئوال بردن موارد گزارش او را در پیش گرفتند. با این وجود نه در جواب پنجاه و چند صفحه‌ای مقامات ایرانی و نه در بیانیه‌ای که در جواب آقای شهید خوانده شد، نمایندگان هیئت ایرانی هیچ کدام از موارد نقض حقوق بشر در اين کشور را نتوانستند زیر سئوال ببرند یا انکار کنند.

به گزارش کمپين بين المللی حقوق بشر در ايران از محل سازمان ملل و نشست کميته سوم مجمع عمومی که در آن احمدشهيد گزارشگر ويژه حقوق بشر سازمان ملل درخصوص وضعيت حقوق بشر در ايران به ارائه گزارش خود پرداخت، عمده محورهای مطرح شده در اين جلسه توجه گزارشگر ويژه و اکثر اعضای سازمان ملل که در اين مورد ابراز عقيده کردند به موضوع انتخابات آينده ايران و تضمين های مربوط به برگزاری يک انتخابات عادلانه و آزاد و اينکه اساسا آيا چنين امکانی وجود دارد يا نه بود. موضوع زندانی بودن مدافعان حقوق بشر، حقوق اقليت های قومی و مذهبی و اعدام‌های فزآينده نيز از جمله موضوعاتی بود که در اين جلسه مورد توجه خاص قرار گرفت

نزديک به هشت ماه مانده به انتخابات رياست جمهوری دوره بعدی در ايران، کشورهای مختلف نگرانی خود را نسبت به روند نقض آزادی‌های فردی و سياسی و همچنين نبود آزادی بيان و در نهايت شرايط نگران کننده ای که می تواند يک انتخابات آزاد را با خطرمواجه کنند مطرح کردند. از جمله نماينده کشورچک از آقای شهيد پرسيد وقتی که دوکانديدای رياست جمهوری قبلی آقای موسوی و کروبی همچنان در حصر خانگی هستند چطور می شود به انتخابات آزاد در ايران اميدوار بود؟ موضوع زندانی بودن تعداد کثيری از حقوق دانان و فعالين حقوق بشر مانند نسرين ستوده، نرگس محمدی، محمدسيف زاده، محمدعلی دادخواه، عبدالفتاح سلطانی و جمعی کثيری از روزنامه نگاران نيز از مواردی بود که توسط کشورهايی که از گزارش آقای شهيد استقبال کردن مطرح شد. به خصوص وضعيت سلامت و اعتصاب غذای نسرين ستوده موضوع نگرانی بسياری از کشورهای حاضر و همچنين احمدشهيد بود.

نکته جالب توجه آنکه برخلاف جلسات قبلی، نماينده ايران با لحنی متعارف تر و ملايم تر به انتقاد از دستورکارآقای شهيد و گزارش او پرداخت. درواقع رويکرد تيم ايرانی در جلسه از يک چرخش اساسی با حضور قبلی هيات ايرانی که جوادلاريجانی آن را در شهر‌ژنو رهبری می کرد خبر می داد . در آن نشست جوادلاريجانی با لحن پرخاشگرانه و حملات شخصی غيرمتعارف و غيرديپلماتيک و به صورت شخصی به آقای شهيد حمله کرد تا آنجايی که رئيس جلسه مجبور به قطع ميکروفون وی شد. نماينده ايران در جلسه امروز خانمی بود که از ديپلمات های شناخته شده ايران در سازمان ملل نبود و افراد حاضر در جلسات مختلف سازمان ملل با وی آشنا نبودند. به علاوه برخی از افراد تيم ايرانی نيز به جای حضور در جايگاه خود ترجيح داده بودند که در ديگر نقاط سالن جلسه را دنبال کنند. در طی مدت جلسه که کشورهای عضو به انتقاد از ايران می پرداختند سه عضو هيات ايرانی با يکديگر صحبت می‌کردند و يادداشت برمی‌داشتند با اين وجود بعد از اينکه ايران بيانيه خود را خواند به نظر می رسيد که نگرانی درخصوص اظهارات کشورهای منتقد وجود ندارد.

برخلاف دوره های قبل که کشورهايی مانند پاکستان، ونزوئلا و کوبا و برخی کشورهايی که ايران بعد از مدتها مذاکره آنها را متقاعد به دفاع از مواضع ايران در کميته سوم مجمع عمومی سازمان ملل می کرد، اين بار تنها دولت چين به صورت بسيار مختصر به اظهار نظرپرداخت و در چند جمله کوتاه گفت که از بيانيه ايران حمايت می کند بدون اينکه وارد جزييات شود و يا به دستورکار احمدشهيد حمله کند تا به اين سان بار ديگر کشور چين در کنار متحد سياسی خود در منطقه خود را نشان بدهد. اما عدم حضور کشورهايی که به صورت ثابت در کنار ايران قرار می گرفتند تعجب بسياری را در جريان جلسه برانگيخته بود.

موضوع همکاری نکردن مقامات ايران با احمدشهيد عملا يکی از مواردی بوده است که عملا کشورهای عضو کميته سوم به عنوان يک تخطی جدی از تعهدات ايران به حساب می آورند و اظهارات رئيس قوه قضاييه ايران بدون در نظر گرفتن عرف بين المللی و مناسبات متعارف ديپلماتيک در حمله شخصی به احمدشهيد و دستورکار او که توسط اعضای شورای حقوق بشرو سازمان ملل به تصويب رسيده است نيز عامل ديگری در انزوای محسوس ايران در جريان جلسه می تواند محسوب شود.

بيانيه ايران به جای درنظرگرفتن انتقاداتی که نسبت به وضعيت حقوق بشر در کشور می شود حول رد کردن اعتبار اظهارات آقای شهيد- بدون اينکه حتی برای يک نمونه موارد نقض صحبت های او مطرح شود- بود. همين موضوع با توجه به اعتبار قانونی دستور کار آقای شهيد ونيز متدولوژی استاندارد و قابل قبول او درجمع آوری اطلاعات عملا اظهارات ايران را به عنوان يک کارشکنی آشکار درجريان اجلاس نمايش می داد. برای مثال انتقاد نماينده ايران در خصوص اينکه چرا جواب ۵۷ صفحه ای آنها ضميمه گزارش نبوده نيز با تعجب حاضرين مواجه شد. چرا که مقررات سازمان ملل اين گونه گزارش ها را تنها به ۱۰ هزار کلمه محدود می کندو ضميمه ای که چندين برابر خود گزارش باشد اساسا امکان انتشار ندارد. به علاوه در گزارش ايران اساس به هيچ کدام از پرونده های نقض حقوق بشری که آقای شهيد به آنها اشاره کرده بود پرداخته نشده و تنها به موارد شکلی و قانونی و روش کار دستور کار دکتر شهيد انتقاد شده است و همچنين بخش هايی از آن به انتقاد از کشورهای عضو شورای حقوق بشر و به خصوص آمريکا می پردازد.