آمریکا: سقوط پول ایران نشانه موفقیت تحریم‌های کوبنده هسته‌ای است

ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت خارجه آمريکا گفت "سقوط پول ایران" نشان‌دهنده موفقیت تحریم‌های بسیار کوبنده‌ای است که جامعه بین‌المللی به‌منظور متوقف کردن "برنامه هسته‌ای مشکوک" جمهوری اسلامی علیه این کشور وضع کرده است.

بی بی سی ـ آمریکا تحریم های شدید بین المللی علیه ابران را عامل سقوط ارزش پول ملی این کشور دانسته است.

در واکنش به کاهش بی سابقه ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی در بازار ارز ایران، ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده گفته است که "سقوط پول ایران" نشان دهنده موفقیت تحریم های بسیار کوبنده ای است که جامعه بین المللی به منظور متوقف کردن "برنامه هسته ای مشکوک" جمهوری اسلامی علیه این کشور وضع کرده است.

در ادامه تنزل ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی که از اوایل سال جاری میلادی شدت گرفته است، روز گذشته نرخ برابری ریال در برابر ارزهای خارجی در بازار آزاد ارز ایران به شدت تنزل کرد و ریال ایران ظرف چند ساعت، حدود پانزده درصد از ارزش خود را در برابر ارزهای خارجی از دست داد.

خانم نولاند گفته است "از دیدگاه ما، این وضعیت گویای تاثیرات فشارهای بین المللی بی وقفه و موفقیت آمیزی است که بر اقتصاد ایران وارد می کنیم و اقتصاد این کشور تحت فشار فوق العاده زیادی قرار دارد."

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در اشاره به تحریم بانکی و نفتی جمهوری اسلامی گفت که ارتباط اقتصاد ایران به گونه ای روز افزون با نظام مالی جهانی قطع شده و مقدار قابل توجهی از نفت صادراتی این کشور هم، به بازارهای جهانی راه نمی یابد.

به گفته این مقام آمریکایی "پول ایران گرفتار سقوط آزاد شده و شرکت های تجاری در سراسر جهان از معامله با موسسات ایرانی خودداری می ورزند."

ویکتوریا نولاند بر اهمیت ادامه فشار بر جمهوری اسلامی تاکید ورزید و گفت: "تحریم های وضع شده علیه ایران، کوبنده ترین تنبیهاتی است که ما، به عنوان جامعه بین ا لمللی، توانسته ایم تا کنون بر این کشور وارد کنیم و مهم است که به اقدامات خود ادامه دهیم تا دولت ایران تلاش های جاری برای جلوگیری از اتمی شدن آن کشور را درک کند."

خبرگزاری فرانسه به نقل از برخی منابع گزارش کرده است که در پی گفتگوهایی که هفته گذشته در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک صورت گرفت، اتحادیه اروپا و ایالات متحده در صدد وضع تحریم های تجاری و مالی بیشتری بر جمهوری اسلامی هستند.

به خصوص اتحادیه اروپا، که از عدم پیشرفت در مذاکرات برای متوقف کردن غنی سازی اورانیوم در ایران سرخورده شده، احتمالا گام اول را در راه وضع تحریم های اقتصادی بیشتر علیه جمهوری اسلامی برخواهد داشت.

به گفته این منابع، دولت های غربی همزمان سعی دارند اسرائیل را نیز قانع کنند که در انتظار تبعات اجتماعی و سیاسی این فشارها باشد و از دست زدن به اقدامات نظامی برای اخلال در برنامه های هسته ای ایران خودداری ورزد. به نظر آنان، اقدام نظامی اسرائیل می تواند موضع رهبران جمهوری اسلامی را در داخل تقویت کند و ممکن است تاثیر چنین حمله ای بر روند تحولات منطقه نیز به زیان غرب باشد.

برنامه اتمی و بحران اقتصادی

تا کنون شورای امنیت سازمان ملل متحد با صدور چندین قطعنامه و وضع بعضی تحریم های بین المللی، از ایران خواسته است با آژانس بین المللی همکاری شفاف داشته باشد و بخشی از فعالیت های هسته ای خود، به خصوص غنی سازی اورانیوم را تا کسب اعتماد جهانی به صلح آمیز بودن این فعالیت ها متوقف سازد.

مقامات جمهوری اسلامی، ضمن تاکید بر صلح آمیز بودن برنامه های اتمی خود، ادامه غنی سازی اورانیوم را حق قانونی کشورهای امضاکننده پیمان منع گسترش جنگ افزارهای اتمی دانسته و قطعنامه های شورای امنیت و همچنین قطعنامه های شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد لزوم متوقف کردن غنی سازی اورانیوم را رد کرده اند.

تا کنون چند دوره مذاکره بین نمایندگان جمهوری اسلامی و گروه ١+٥، متشکل از آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه، فرانسه و آلمان، بر سر پرونده هسته ای ایران برگزار شده اما به نتیجه نرسیده است. اسرائیل و برخی مقامات غربی دولت ایران را متهم کرده اند که در صدد است با توسل به مذاکرات بی نتیجه، از تشدید فشار بین المللی جلوگیری کند و زمان لازم را برای تولید یا فراهم کردن زمینه تولید بمب اتمی به دست آورد و جامعه جهانی را در برابر عمل انجام شده قرار دهد.

به همین دلیل، در کنار حمایت از تلاش های دیپلماتیک و مذاکره چند جانبه، اتحادیه اروپا و آمریکا در ماه های اخیر تحریم های شدیدی را علیه ایران وضع کرده اند که از جمله شامل منع ارتباط بانکی و توقف خرید نفت خام از ایران بوده است. آمریکا و اتحادیه اوپا توانسته اند همکاری برخی دیگر از کشورها را نیز در اجرای این تحریم ها به دست آورند که، براساس برخی گزارش ها، باعث اختلال شدید در روابط تجاری و مالی ایران با خارج و عامل بروز بحران اقتصادی در داخل بوده است.

اگرچه مقامات جمهوری اسلامی همواره تحریم های خارجی را بی اثر و حتی مفید توصیف کرده اند، اما به نظر می رسد که تشدید روند سقوط ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی و تورم قیمت ها در داخل با تشدید این تحریم ها همزمان بوده است. در عین حال، برخی از کارشناسان بحران ارزی و تورم قیمت ها را نه تنها معلول کمبود ارز خارجی و موانع تجاری علیه ایران، بلکه نشانه کاهش اعتماد عمومی نسبت به توانایی حکومت در اداره امور اقتصادی کشور دانسته و گفته اند که معمولا یکی از علایم از تضعیف اعتماد نسبت به سلامت اوضاع داخلی یک کشور، "فرار" از پول ملی به ارز خارجی و طلا بوده است.

اگرچه ابتدا، برخی مقامات دولتی سیاست هایی را برای مقابله با تنزل ارزش برابری ریال و شدت گرفتن تورم داخلی مطرح کردند و وعده دادند که این بحران به زودی رفع خواهد شد، اما ظاهرا اقدامات آنان موثر نبوده و یا اساسا با عامل اصلی بروز این وضعیت ارتباط نداشته است.

بعضی از مقامات و رسانه های جمهوری اسلامی، بحران ارزی و پولی کنونی را به توطئه های داخلی و خارجی نسبت داده و حتی از اقدامات امنیتی و قضایی برای مقابله با این توطئه ها سخن گفته اند اما روز گذشته، دادستان کل کشور اعلام کرد که هنوز فرد یا گروهی به عنوان اخلالگر در بازار ارز و طلا شناسایی نشده است.

در عین حال، این احتمال منتفی نیست که در صورت ادامه بحران کنونی در بازار ارز، مقامات امنیتی و قضایی برای جلوگیری از ادامه فعالیت بازار، وارد عمل شوند اما حتی اگر چنین اقدامی باعث توقف مبادله ارز شود، بعید است بتواند تبعات دیگر بحران کنونی، به خصوص تورم سرسام آور قیمت ها را درمان کند.

تاکنون مقامات ارشد جمهوری اسلامی واکنش مشخصی نسبت به بحران ارزی روزهای اخیر نشان نداده و مشخص نکرده اند که از نظر آنان، عامل واقعی این بحران چیست و چه تدابیری را برای حل این مساله و مواجهه با آثار سنگین اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن در نظر گرفته اند.