دعوت نمادین سران کشورهای غیرمتعهد به زندان‌های ایران

دويچه وله ـ شماری از زندانیان سیاسی ایران در دعوتی نمادین از سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد خواسته‌اند، از زندان‌های ایران بازدید کنند. شانزدهمین نشست سران جنبش عدم تعهد از پنجم تا دهم شهریور در تهران برگزار می‌شود.

«مرا به یاد می‌آوری؟». نویسندگان دعوتنامه‌ی نمادین، متن خود را با این پرسش آغاز کرده، سپس برای کمک به حضور ذهن شرکت‌کنندگان در نشست سران کشورهای عضو جنبش عدم‌تعهد، یادآوری می‌کنند که آنها زمانی، در گوشه‌ای از دنیا، با فعالان سیاسی و رسانه‌ای دربند جمهوری اسلامی ایران هم‌صحبت بوده‌اند: «من همان روزنامه‌نگارم که در سازمان‌ ملل یا نشستی بین‌المللی و منطقه‌ای یا دیداری دو جانبه با مقام‌های ایرانی، چند سال پیش با تو گفت‌وگو کردم یا عکسی خبری از تو و هیات همراهت برداشتم. یادت آمد؟ من همان خبرنگارم، عکاسم یا صاحب یک سایت ‌خبری که اکنون در زندان‌های مخوف ایران محبوسم؛ تنها به‌جرم دموکراسی‌خواهی، طلب حقوق‌بشر و طرح این پرسش که "رای من کجاست؟" اگر شرمنده نبودی و به‌ تهران آمدی نزد من هم بیا، در زندان اوین تهران، رجایی‌شهر کرج، کارون اهواز و دیگر زندان‌های ایران.»

زندانیان سیاسی در این نامه‌ی نمادین به حصر خانگی میرحسین موسوی، زهرا رهنورد و مهدی کروبی نیز اشاره کرده‌اند: «شاید همین تو بودی که در تهران، نیویورک، هاوانا، دهلی‌نو، هراره، جاکارتا، کوالالامپور و جاهای دیگر، نسبت به میرحسین موسوی و سیدمحمد خاتمی ابراز ارادت کردی و با آنها عکس یادگاری گرفتی؛ همان‌ها که اکنون یکی به‌همراه همسرش خانم زهرا رهنورد، در حصر خانگی‌است و دیگری ممنوع از فعالیت سیاسی، بین‌المللی و حتی ممنوع‌الخروج از کشور است (...) همچون مهدی کروبی، دیگر نامزد انتخابات خرداد ۸۸ که او نیز اکنون در حصر خانگی‌است و از دیدار همسر و فرزندانش محروم.»

نام نویسندگان دعوتنامه‌‌ی نمادین ذکر نشده است. آنها متن را با عنوان " زندانیان دربند سیاسی ـ عقیدتی / جنبش‌سبز و اصلاحات" امضا کرده‌اند.

شانزدهمین نشست سران جنبش عدم تعهد

این نشست قرار است از پنجم تا دهم شهریور (۲۶ تا ۳۱ اوت) در تهران برگزار شود. به گفته‌ی مقامات ایران، در روزهای پنجم و ششم شهریور گردهمایی کارشناسان کشورهای عضو جنبش برگزار می‌شود که یکی از وظایف آن تهیه‌ی بیانیه‌ی پایانی نشست سران خواهد بود. این بیانیه در نشست وزیران امور خارجه‌ی کشورهای عضو جنبش در روزهای هفتم و هشتم تایید خواهد شد و در روزهای نهم و دهم شهریور که سران جنبش گرد می‌آیند، امضا می‌شود.

در حال حاضر مصر ریاست دوره‌ای این جنبش را بر عهده دارد که آن را در نشست شهریور ماه برای سه سال آینده به جمهوری اسلامی واگذار می‌کند.

برای نخستین بار جمهوری اسلامی از محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین دعوت کرده است که برای شرکت در این نشست به تهران سفر کند.

جمهوری اسلامی برای نشست سران جنبش عدم تعهد اهمیت ویژه‌ای قائل است. برخی مقامات حکومتی امیدوارند که این گردهمایی بتواند در جهت دادن به تحولات منطقه و حل بحران‌ها در کشورهای عضو جنبش نقش به‌سزایی داشته باشد.

تاریخچه جنبش عدم‌ تعهد

نخستین تلاش برای ایجاد همگرایی میان کشورهایی که بعدها به غیرمتعهدها معروف شدند، توسط جواهر لعل نهرو، جمال عبدالناصر و سوکارنو، رؤسای وقت حکومت‌های هند، مصر و اندونزی در سال ۱۹۵۵ انجام شد، اما تشکیل گروه تا سال ۱۹۶۱ طول کشید. در این سال نخستین نشست سران کشورهای "غیر‌متعهد" به بلوک‌های شرق و غرب، در بلگراد، پایتخت یوگسلاوی، با شرکت مارشال یوسیپ بروز تیتو، رهبر یوگسلاوی، قوام نکرومه، رهبر غنا، جمال عبدالناصر، رئیس جمهور مصر، جواهر لعل نهرو، نخست وزیر هند و احمد سوکارنو، رهبر استقلال اندونزی برگزار شد.

ایران در سال ۱۹۷۹ پس از پبروزی انقلاب اسلامی به جنبش عدم تعهد پیوست.

بسیاری از کارشناسان سیاسی معقتدند که با پایان جنگ سرد و فروپاشی اردوگاه سوسیالیسم، فلسفه‌ی وجودی جنبش غیرمتعهد که ایجاد موازنه بین ابرقدرت‌های دوران جنگ سرد بود، از بین رفته و دلیلی برای ادامه‌ی حیات آن وجود ندارد.

در حال حاضر ۱۱۸ کشور عضو جنبش غیرمتعهد هستند. مهم‌ترین فعالیت این جنبش نشست سران آن است که هر سه سال یک‌بار برگزار می‌شود.