صادرات فرش ایران زیر بار سنگین تحریم ها

ندای سبز آزادی: خبرگزاری رویترز در گزارشی به تاثیر منفی تحریم‌های بین‌المللی بر تجارت فرش ایران پرداخته و می‌نویسد که این بخش مهم از صادرات ایران در سال‌های اخیر در وضع بسیار دشواری گرفتار شده است.
بر اساس تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا، واردات فرش ایرانی به این کشور حتی از طریق کشور ثالث ممنوع است و به این ترتیب در شرایطی که میزان فروش فرش ایران رو به کاهش است این محصول را از یکی از بازارهای مهم خود محروم کرده است. تحریم‌های اخیر در مورد قطع معاملات بانکی با ایران نیز به این مشکلات افزوده است.
فرش‌های دستباف با طرح‌های زیبا و الیاف طبیعی که زمانی تجار ایرانی به سادگی می‌توانستند به خریداران خود عرضه کنند اکنون در انبارهای بزرگ در شهرهایی نظیر هامبورگ در آلمان خاک می‌خورند و رنگ می‌بازند.
به گزارش رادیو فردا منیره نوبری که پدرش از اواسط سال‌های دهه ۱۹۵۰ میلادی تجارت فرش ایرانی را در اروپا آغاز کرده و امروزه خود این تجارت را اداره می‌کند می‌گوید: «حجم فرش‌های موجود در انبارهای هامبورگ از فرش‌های موجود در بازار تهران بیشتر است. چند دهه پیش حدود ۳۰۰ تاجر فرش در هامبورگ کار می‌کردند، ولی امروزه رقم آنها به ۴۵ تاجر کاهش یافته است. ما در گذشته نیز تجارت در دوره‌های بحران را تجربه کرده‌ایم، ولی این بار شرایط بسیار دشوار‌تر از همیشه است.»
یک تاجر دیگر فرش می‌گوید که ماه‌های اخیر بد‌ترین دورانی است که وی به یاد دارد و به نظر می‌رسد که هیچ یک از آنهایی که در شهر هامبورگ به این تجارت مشغول هستند از وضعیت فعلی راضی نیستند و امید چندانی هم به آینده ندارند.

خبرگزاری رویترز می‌افزاید که رقابت فرش‌های ماشینی ساخت چین نیز که بخشی از آنها با طرح‌های مدرن تولید می‌شوند یکی دیگر از دلایل موثر در تضعیف تجارت فرش ایران است.

دولت آمریکا از چند دهه پیش واردات فرش ایرانی را ممنوع کرده بود، ولی دولت بیل کلینتون در اقدامی برای نشان دادن حس نیت واردات فرش، پسته، خاویار و خشکبار محصول ایران را آزاد کرد. اما در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۰ باری دیگر واردات فرش ایرانی به آمریکا ممنوع شد. تجار فرش می‌گویند این اقدام آمریکا نه حکومت ایران، بلکه زنان روستایی بافنده این فرش‌ها را تحت فشار قرار می‌دهد.

فرش پس از نفت و محصولات نفتی در کنار پسته یکی از محصولات اصلی صادراتی ایران است. در سال خورشیدی گذشته حجم این صادرات حدود ۶۰۰ میلیون دلار بوده و تاجران این بازار امیدوارند که در سال ۲۰۱۲ حجم آن به حدود یک میلیارد دلار برسد. به گزارش خبرگزاری‌های ایرانی، بخشی از این افزایش صادرات با هدف توسعه بازارهایی نظیر چین و کشورهای حاشیه خلیج فارس است.

قبل از ممنوع شدن صادرات این کالا به آمریکا، سالانه حدود ۴۰ میلیون دلار فرش ایرانی در این کشور فروخته می‌شد. بازار آمریکا حدود ۱۵ درصد از صادرات فرش ایرانی را شامل می‌شود و ممنوعیت صادرات به این کشور ضربه بزرگی برای تجار فرش ایرانی است.

خبرگزاری رویترز یادآوری می‌کند که در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم بندر هامبورگ در شمال آلمان به یکی از مراکز اصلی تجارت فرش بدل شد. در آن زمان بندر آزاد هامبورگ به تجار اجازه می‌داد که بدون پرداخت تعرفه گمرکی کالاهای خود را به این بندر منتقل کنند. در سال‌های بعد فرش ایرانی به این بندر راه یافت و برای چندین دهه از جمله کالاهای بسیار لوکسی تلقی می‌شد که هر فرد متمولی خواستار آن بود.

جمعیت وسیعی از ایرانیان مهاجر ساکن شهر هامبورگ هستند و شاید بعد از شهر لندن در کل اروپا هامبورگ محل سکونت بیشترین تعداد از ایرانیان باشد. به گفته خبرگزاری رویترز، اکثر آنها با سیاست‌های حکومت ایران مخالف‌اند.

خبرگزاری رویترز خاطرنشان می‌کند که ماه گذشته موسسه بین‌المللی نقل و انتقل الکترونیکی ارز (سوئیفت) تمام بانک‌های ایرانی تحریم شده را از سیستم انتقال پول خود اخراج کرده است.

این وضعیت تجارت کالاهای ممنوع نشده مثل گلاب، پسته و روده گوسفند که برای پوست سوسیس‌های محصول آلمان استفاده می‌شود را دشوار کرده است. علاوه بر این تجار فرش نیز برای ارسال رنگ‌های مخصوص رنگرزی فرش به ایران با مشکل روبه‌رو شده‌اند.

در این میان اتاق بازرگانی ایران و آلمان که دفتر آن در بندر هامبورگ است می‌گوید تحریم‌های اعمال شده از سوی سازمان ملل متحد، دولت آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران غیرقانونی‌اند.

میشائیل توکوس، مدیر امور تجاری این نهاد، می‌افزاید: «به نظر می‌رسد که هماهنگی لازم در مورد این تحریم‌ها وجود ندارد و حتی هر یک از کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز برداشت خود از قوانین تازه را به اجرا می‌گذارند.»

به گفته وی، تحت تاثیر اقدام موسسه بین‌المللی نقل و انتقال الکترونیکی ارز (سوئیفت) شرکت‌های آلمانی اکنون نمی‌توانند حدود یک میلیارد و پانصد میلیون یورو طلب خود را از ایران وصول کنند.

خبرگزاری رویترز در پایان این گزارش به اجرای تحریم نفت ایران توسط اتحادیه اروپا از اول ماه ژوییه اشاره کرده و می‌نویسد این وضعیت روی واردات انرژی کشورهایی نظیر ایتالیا، یونان و اسپانیا نیز تاثیر خواهد گذاشت.

هر چند آلمان واردکننده نفت ایران نیست، ولی حجم صادرات دیگر ایران به آلمان نظیر پسته، فرش، گلاب و روده گوسفند طی سال گذشته حدود ۷۷۰ میلیون یورو بوده است.