ايران در محاصره سپر موشکی، دويچه وله

پس از آنکه اسراييل اعلام کرد تا سال ۲۰۱۵ سپر دفاعی موشکی خود در برابر حملات احتمالی ايران را تکميل خواهد کرد، ترکيه نيز با برپايی سيستم دفاع موشکی ناتو در خاک خود موافقت کرد که اين امر با واکنش شديد ايران همراه شد.

مسئولين اسراييلی اعلام کردند که سپر دفاع موشکی موسوم به «گنبد آهنين» تا سال ۲۰۱۵ تکميل می‌شود و هدف از آن مقابله با حملات موشکی احتمالی ايران به اسراييل است.

اين سپر موشکی قرار است تا سال ۲۰۱۳ برای مقابله با موشک‌های با برد کوتاه تکميل شده و سپس دو سال بعد به فن‌آوری مقابله با موشک‌های دور برد مجهز شود.

ژنرال سويکا حايموويتچ از افسران بلندپايه نيروی هوايی اسراييل گفت که به زودی اين برنامه متحقق خواهد شد و ظرف پنج سال آينده خواهيم ديد که چگونه به مرحله اجرا می‌رسد.

اسراييل که پيش از اين در جنگ سال ۲۰۰۶ قادر به مقابله به شليک موشک‌های کوتاه برد از سوی حزب‌الله نبود، چندين سال است که به دنبال تکميل برنامه سپر موشکی خود است تا بدين ترتيب بتواند با موشک‌هايی با برد هفتاد کيلومتر نيز مقابله کند. اسراييل همچنين پيش از اين و در زمان حکومت صدام حسين، هدف موشک‌های اسکاد عراقی قرار گرفته بود.

مسئولين اسراييلی گفته‌اند که مراحل تکميل اين سپر دفاع موشکی پيشرفته به گونه‌ای برنامه‌ريزی شده که با تاريخ دستيابی احتمالی ايران به کلاهک هسته‌ای همخوانی داشته باشد.

يواف تورجمان از مسئولين نظامی اسراييل نيز گفت که سپر دفاعی جديد اسراييلی مجهز به موشک‌های آرو است که پيش از اين مراحل پيشرفت آن به شکل کاملا محرمانه پيگيری می‌شد، ولی اکنون با توجه به شرايط حاکم، وزارت دفاع تشخيص داده است که می‌توان اطلاعاتی در اين زمينه را به شکل عمومی منتشر کرد.

به گفته تورجمان، فن‌آوری موشک "آرو" تا سال ۲۰۱۴ يا ۲۰۱۵ تکميل شده و انتظار می‌رود نخستين آزمايش جدی اين موشک در سال ۲۰۱۱ صورت گيرد. هر موشک آرو بين دو تا سه ميليون دلار هزينه داشته و شيوه عمل آن به گونه‌ای است که موشک‌های شليک شده به طرف اسراييل را در لحظه شليک شناسايی کرده و آن را خارج از غلاف جوی کره زمين نابود خواهد کرد.

در اين بين، موشک آ‌رو ۳ به گونه‌ای طراحی شده که بتواند با حملات موشکی هسته‌ای مقابله کرده و موشک حامل کلاهک اتمی را در فضا به گونه‌ای نابود کند که بقايای سمی آن نيز به کره زمين نرسد و خارج از جو از بين برود.

اما اين تنها اسراييل نيست که برای مقابله با حملات احتمالی ايران، تشکيل سپر موشکی را پيگيری می‌کند. آمريکا نيز در نقاط مختلف نزديک به ايران به دنبال تشکيل چنين سپری بوده و اين گونه به نظر می‌رسد که تنش‌های سياسی در اين زمينه را با کشورهای ديگر نيز پشت سر گذاشته است.

طرح ايجاد سپر دفاع موشکی در اروپای شرقی

در زمان رياست جمهوری جورج بوش، آمريکا طرح ايجاد سپری دفاعی در اروپای شرقی را مطرح کرده بود، اما پس از آن، باراک اوباما در نخستين سال رياست جمهوری خود، طرح جورج بوش را به حالت تعليق درآورده و اعلام کرد که اطلاعاتی کسب کرده که نشان می‌دهد ايران در آينده نزديک قادر به دستيابی به کلاهک هسته‌ای نيست.

آمريکا قرار بود سپری دفاعی در لهستان و جمهوری چک تشکيل دهد، اما اين امر با مخالفت شديد روسيه مواجه شد، به گونه‌ای که مسکو اين سپر دفاعی را تهديدی مستقيم عليه خود تفسير کرد و اعلام کرد که تشکيل چنين سپری برای مقابله با ايران امری «خنده‌دار» است و هدف از آن تنها اعمال فشار بر روسيه است.

در نهايت طرح ايجاد اين سپر دفاع موشکی با اقدام روسيه مبنی بر کار گذاشتن کلاهک‌های هسته‌ای در روسيه سفيد و اعلام اين نکته که مسکو در اين زمينه از هرگونه کارشکنی فروگذار نخواهد کرد، به شکل موقت لغو شد.

لغو اين طرح، شايعه‌ای را تقويت کرد مبنی بر اينکه آمريکا در قبال توقف برنامه ايجاد سپر دفاع موشکی از روسيه خواسته تا با اقدامات بين‌المللی عليه ايران همراهی کرده و جلوی مصوبات شورای امنيت در اين زمينه را نگيرد.

هر چند که اين شايعه به شکل مستقيم توسط دميتری مدوديف رييس‌جمهور روسيه تکذيب شد، اما همراهی روسيه در تصويب چهارمين قطعنامه شورای امنيت عليه ايران احتمال صحيح بودن چنين شايعه‌ای را تقويت کرد.

اندکی بعد همزمان با مانور نظامی مشترک آمريکا و اسراييل که هدف اصلی آن مقابله با حملات موشکی عنوان شده بود، فشارهای آمريکا به ترکيه برای تشکيل اين سپر دفاعی افزايش يافت که اين خواسته آمريکا با مخالفت ترکيه مواجه شد.

موافقت ترکيه با ايجاد سپر موشکی در خاک خود

به فاصله چند هفته بعد از سفر ديک چنی معاون وقت رييس‌جمهور آمريکا در سال ۲۰۰۸ به ترکيه، مسئولين اين کشور اعلام کردند که ترکيه با ايجاد سپر دفاعی موشکی در خاک خود به شکل محدود موافقت خواهد کرد.

بر اساس اين برنامه قرار است که سيستم راداری موسوم به X-Band در خاک ترکيه و در نزديکی مرز با ايران نصب شود و نخستين سری از موشک‌های بازدارنده در جمهوری آذربايجان برپا شود.

سيستم راداری X-Band يک سيستم بسيار پيشرفته دفاع موشکی‌ست که قادر است هر جسم کوچک يا بزرگی را در آسمان شناسايی کرده و با هرگونه موشکی که به طرف اروپا شليک می‌شود، بلافاصله مقابله کرده و آن را نابود کند.

اعضای سازمان پيمان آتلانتيک شمالی (ناتو) قرار است روز ۱۹ نوامبر در ليسبون جلسه‌ای تشکيل داده و در مورد برپايی سيستم دفاع موشکی در ترکيه تصميم‌گيری کنند.

همزمان ترکيه که تلاش زيادی برای پيوستن به اتحاديه اروپا دارد، اعلام کرد که با تشکيل اين سپر دفاعی در خاک خود به شرطی موافقت می‌کند که کنترل رادارها و شليک موشک‌ها در اختيار ترکيه بوده و نامی از ايران در مصوبه ناتو برده نشود.

آندرس فوگ راسموسن، دبيرکل ناتو در واکنش به خواسته ترکيه گفت که نيازی به نام بردن از ايران در مصوبه ناتو وجود ندارد، چرا که کشورهای زيادی فن‌آوری موشک‌های قاره‌پيما را دارند و نمی‌توان از همه کشورها نام برد.

موافقت ترکيه با تشکيل اين سپر دفاع موشکی، اما همان طور که پيش‌بينی می‌شد با واکنش شديد ايران مواجه شد.

واکنش ايران: سپر دفاع موشکی برای حمايت از اسراييل است

مسعود جزايری، معاون ستاد کل نيروهای مسلح ايران در اظهار نظری گفت که طرح آمريکا برای برپايی نخستين سپر دفاع موشکی در مرز با ايران با شکست مواجه خواهد شد.

به گفته جزايری آينده ناتو مبهم است و هر کسی که فعاليت‌های ناتو را پيگيری کند به اين نتيجه می‌رسد که نفوذ و تاثيرگذاری ناتو کم شده است.

وال‌استريت ژورنال در بررسی موافقت ترکيه با تشکيل سپر دفاعی موشکی در خاک خود می‌نويسد که اين امر قطعا با عصبانت شديد ايران مواجه خواهد شد. اين روزنامه به نقل از داوداوغلو وزير خارجه ترکيه که در چين بسر می‌برد، نوشت که ناتو تهديدات دريافتی را جدی تلقی کرده و قصد برپايی ديوار دفاع موشکی دارد و ترکيه دليلی برای مخالفت با اين امر ندارد.

واکنش ‌شتابزده و توام با عصبانيت مسئولين ايرانی، با اظهارات رامين مهمانپرست سخنگوی وزارت خارجه ايران ادامه يافت. وی روز سه‌شنبه (۲۵ آبان/۱۶ نوامبر) اعلام کرد که هدف از تشکيل ديوار دفاعی موشکی، «حمايت از اسراييل در برابر حملات» است و ناتو در واقع همان طرح قديمی آمريکا را پيگيری می‌کند.

اين در حاليست که در مرزهای جنوبی ايران نيز شرايط تفاوت چندانی با شمال و غرب ندارد. عربستان نيز خواستار برپايی سيستم دفاع موشکی در خاک خود شده و در عين حال در يکی از سنگين‌ترين خريدهای نظامی تاريخ منطقه، ۳۲۰ ميليارد دلار برای خريد تجهيزات نظامی جديد از آمريکا هزينه کرده که هدف از آن مقابله با ايران عنوان شده است.