سفر احمدى‌نژاد به لبنان و قدرت نمايى ايران در منطقه، ديپلماسى ايرانى

مترجم: سيد على موسوى خلخالى

دو روز پس از سفر احمدى نژاد به لبنان تحليل‌ها درباره سفر او همچنان ادامه دارد. اکنون همه مى‌پرسند، احمدى‌نژاد به لبنان آمد و رفت حال قرار است چه اتفاقى بيفتد؟

روزنامه الحيات چاپ لندن، از جمله روزنامه‌هايى است که به اين موضوع پرداخته است. اين روزنامه در يادداشتى به قلم حازم صاغيه و با عنوان "جهش ايرانى در مجهول" نوشت: سفر احمدى نژاد به لبنان بسيار مهم بود. اين سفر قدرت نمايى ايران را به خوبى نشان داد. سفر وى در حقيقت بيانگر ميزان نفوذ ايران در جهان عرب و به خصوص لبنان بود. همچنين بازگو کننده پيروزى حزب الله در عرصه سياسى لبنان، افزايش نفوذ آن و همچنين ايجاد زمينه‌اى براى نفوذ ايران در لبنان و در امتداد آن کشورهاى عربى است.

نويسنده روزنامه الحيات در ادامه يادداشت خود با اظهاراتى مداخله جويانه به نگرانى از سياست‌هاى داخلى احمدى‌نژاد مى‌پردازد و مى‌نويسد: يکى از نگرانى‌هاى موجود اين است که ايران و دولت کنونى آن به نفوذ خارجى خود در منطقه دل خوش کند و به فشارها و مشکلات داخلى اهميتى ندهد. در آن صورت لبنان نيز دستاويزى براى مخالفان او در داخل خواهد شد و ممکن است وجه المصالحه اختلاف‌هاى داخلى شود و به طور ناگهانى فراموش شود.

الحيات سپس به آن چه واقعيت موجود در سياست ايران در عرصه ديپلماسى مى‌نامد، اشاره مى‌کند و مى‌نويسد: ايران با حمايت نظامى از حزب الله از يک سو و حمايت سياسى از اين جريان در لبنان از سوى ديگر باعث شده تا جايگاه اين حزب در لبنان بسيار بالا بيايد. ايران تلاش کرده پس از جنگ سرد جاى خالى اتحاد جماهير شوروى را در عرصه بين‌المللى به خصوص در خاورميانه پر کند و نمود رسيدن به اين هدف را در لبنان به وضوح مى‌بينيم. ايران با همين توانايى اندکى که در مقايسه با اتحاد جماهير شوروى دارد، مى‌خواهد در شبه جنگ سردى که با غرب، امريکا و اسرائيل در خاورميانه دارد با همين ابزارها و مراکز قدرتى که در خارج دارد، به مبارزه خود ادامه دهد.

حازم صاغيه که در اين يادداشت نگاه‌هاى پان‌عربيستى او به خوبى مشخص است در ادامه به ابعاد نفوذ داخلى ايران در لبنان اشاره مى‌کند و مى‌نويسد: ايران تلاش مى‌کند با ايدئولوژى خود جاى انديشه‌هاى ناصريسم را در لبنان پر کند. البته ايران با همين ابزار در حال نفوذ در ديگر کشورهاى عرب خاورميانه نيز هست. اما در لبنان اين اتفاق بيش از جاهاى ديگر مشهود است. ويژگى‌هاى لبنان به گونه‌اى است که جمال عبدالناصر، رئيس جمهورى اسبق مصر نتوانست به واسطه همين خصوصيات به لبنان سفر کند. مشابه همين تصميم را حافظ اسد، رئيس جمهورى سابق سوريه گرفت. پر واضح است که نقش طوايف و مذاهب در لبنان بسيار بالا است و هر حرکتى که در اين کشور صورت بگيرد، جريان‌ها آن حرکت را عليه خود قلمداد کرده و در راستاى تقويت نيروى مذهبى رقيب قلمداد مى‌کنند.

نويسنده البته در ادامه اعتراف مى‌کند، البته سفر احمدى نژاد به بيروت برداشت مذهبى و طايفه‌اى اين چنينى ايجاد نکرد که استقبال سران جريان 14 مارس متمايل به سعد حريرى پس از سفر رئيس جمهورى ايران به بيروت دليلى براى آن است.

وى در ادامه مى‌نويسد: اکنون نفوذ ايران در منطقه بيش از پيش افزايش يافته است. در کنار اين نفوذ حضور ترکيه را نيز شاهديم که در يک هماهنگى منظم با ايران در قالب يک متحد استراتژيک با ايران در حال نفوذ در خاورميانه و جامعه عربى است. از سويى کشورى که از اين نفوذ بيش از همه بهره مى‌برد، سوريه است. سوريه که روابط بسيار نزديکى با ايران دارد و هم‌پيمان تهران محسوب مى‌شود از اين که ايران و ترکيه در منطقه نفوذ کنند، خرسند است و در مورد لبنان احساس آسودگى مى‌کند. چرا که به واسطه آن خود نيز مى‌تواند در منطقه صاحب نفوذ شود و در لبنان نيز جايگاه خود را مستحکم‌تر کند.

صاغيه در آخر مى‌نويسد: ولى ايران که تحت محاصره اقتصادى غرب است با انجام چنين مانورهايى مى‌تواند تا اندازه‌اى طوق فشار خارجى را بر خود سبک کند. اگر چه غرب نيز به فکر ايجاد موانع بر سر اين نفوذ خواهد افتاد.