ایران و ونزوئلا - دوستان سیاسی یا رفقای هسته‌ای؟، ديپلماسی ایرانی

مترجم: سارا قاسمی

هوگو چاوز رئيس جمهورى ونزوئلا براى نهمين بار به ايران مى‌آيد. رابطه نزديک چاوز با محمود احمدى ن‍‍ژاد همتاى ايرانى‌‌اش شک همگان را در غرب برانگيخته است. چاوز را همگان به سياستمدارى چپ و مخالف سياست‌هاى استعمارگونه ايالات متحده مى‌شناسند که معمولا براى نشان دادن اين مخالفت از ادبيات خاص و البته تند و تيز خود استفاده مى‌کند. فارين پاليسى در تازه‌ترين تحليل خود به بهانه سفر چاوز به ايران ادعا مى‌کند که رهبر چپ گراى ونزوئلا هم به دنبال استفاده از انرژى صلح آميز هسته‌اى است. اين نشريه معتبر امريکايى در ادامه مى‌نويسد:

هفته گذشته بود که هوگو چاوز به صراحت اعلام کرد که کشورش به دنبال تحقيق و تفحص در خصوص برنامه هسته‌اى است. وى تمام تلاش خود را به کار گرفت تا برنامه هسته‌اى را که به دنبالش است صلح آميز بخواند.

نويسنده اين يادداشت براى فارين پاليسى در ادامه مى‌نويسد: در بيست و يکمين روز از ماه سپتامبر براى خبرنگاران و کارشناسان حوزه امريکا لاتين نشستى گذاشتم و از نخستين طرح‌هاى هوگو چاوز براى تبديل شدن به قدرتى هسته‌اى سخن گفتم. از همکارى و همراهى مشکوک و دردسر ساز ونزوئلا با ايران حرف زديم. در دوازده ماه گذشته تيمى ‌از کارشناسان و تحليل‌گران در خصوص برنامه هسته‌اى ونزوئلا تحقيق و تفحص مى‌کنند. اکنون همگان وجهه تاريک برنامه هسته‌اى چاوز را مى‌دانند.

فارين پاليسى در ادامه ادعا مى‌کند که برنامه هسته‌اى ونزوئلا با همکارى و پشتيبانى ايران پيش مى‌رود.

غرب هرزچندگاهى يک بار يکى از کشورها را به همراهى با ايران براى پيشبرد برنامه هسته‌ايش متهم مى‌کند. يک بار کره شمالى متهم است و يک بار هم پاکستان و عبدالقدير خان که هدايت برنامه هسته‌اى اين کشور را عهده‌دار است. اکنون نیز نوبت به ونزوئلا رسیده است که به گمان غربی‌ها شریک استراتژیک ایران در حوزه هسته‌ای شود . فارین پالیسی در ادامه می نویسد: چاوز دو سالی می‌شود که در میانه رفت و امدهای بیش از اندازه‌اش به تهران دست به همکاری هسته‌ای با این کشور زده است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ونزوئلا در روند تولید و غنی سازی اورانیوم به ایران کمک می‌کند. بر اساس این شواهد ونزوئلا حتی تحریم‌های بین المللی را هم دور زده است.

غربی‌ها با استناد به تحریم‌های شورای امنیت و کنگره ایالات متحده و قاره سبز هر نوع داد و ستد تجاری میان ایران و هر کشور ثانی را غیرقانونی می‌خوانند.

فارین پالیسی در ادامه ادعا می‌کند که سخنان هوگو چاوز در خصوص صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای که به دنبال آن است، بازی دادن غرب و ایالات متحده است: ایران و ونزوئلا در نوامبر 2008 میلادی توافقنامه همکاری هسته‌ای مخفیانه‌ای را امضا کردند. چند هفته پس از امضای این توافقنامه بود که وزیر نفت و انرژی ونزوئلا متنی را برای آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای فرستاد و در آن به راه اندازی نخستین مراکز تحقیقات هسته‌ای در ونزوئلا اعتراف کرد. منابع رسمی و دولتی در ونزوئلا اعتراف می‌کنند که این کشور از سال 2007 تاکنون به دنبال برنامه هسته‌ای بوده است. ونزوئلا امضا کننده معاهده منع تکثیر تسلیحات هسته‌ای موسوم به ان پی تی است و بر همین اساس حق دارد به انرژی صلح آمیز هسته‌ای هم دست پیدا کند. اکنون مشکل غرب با کاراکاس این است که برای رسیدن به این حق مسلم خود دست بر روی یکی از جنجالی‌ترین کشورها گذاشته است. ایران و پرونده هسته‌ای این کشور تاکنون بارها در صدر اخبار بین المللی قرار گرفته است. ایالات متحده چهارمین دور از تحریم‌ها علیه ایران را در شورای امنیت به تصویب رساند و همچنان هر روز دایره را بر ایران تنگ‌تر هم می‌کند. چاوز با دست گذاشتن بر ایران برای دستیابی به انرژی هر چند صلح آمیز هسته‌ای از هم اکنون برنامه خود را هم زیر سوال برده است. زنگ‌های خطر در امریکا لاتین به صدا در آمده است. اکنون پرسش‌های زیادی در خصوص برنامه هسته‌ای این کشور مخالف امریکا در اذهان شکل گرفته است.

فارین پالیسی در ادامه می‌نویسد: ایران در حیاط خلوت ایالات متحده دست به راه اندازی شبکه‌ای از فعالیت‌های نظامی زده است. این حرکت می‌تواند امنیت تحریم‌ها را زیر سوال ببرد. بر اساس قراردادی که میان ایران و ونزوئلا منعقد شد ظاهرا ایران در اکتشاف معدن طلا با کشور میزبان همکاری می‌کند اما حقیقت این است که این منطقه از یکی از اساسی‌ترین منابع تولید اورانیوم هم است. هر چند استخراج اورانیوم در ونزوئلا از لحاظ قانونی هیچ منعی ندارد اما باز هم زمانی که نام ایران به گوش می‌رسد زنگ‌های خطر به صدا در می‌آید. بر اساس قطعنامه 1929 که ماه ژوئن در شورای امنیت به تصویب رسید، از تمامی اعضای جامعه جهانی خواسته شده است که به دخالت ایران در استخراج اورانیوم پایان دهند. اگر ایران در ونزوئلا به استخراج نفت بپردازد این مساله به کسی اندک ارتباطی ندارد اما اگر به اورانیوم روی آورد همگان حق سوال کردن خواهند داشت!

فارین پالیسی در ادامه ادعا می‌کند که ایران به بهانه همکاری با ونزوئلا در حوزه‌هایی مانند تولید سیمان در حقیقت در مناطقی که نزدیک به معادن اورانیوم این کشور هستند، فعالیت‌های هسته‌ای خود را ادامه می‌دهد.

فارین پالیسی در پایان می‌نویسد: بی‌توجهی به آنچه که چاوز و دوستان ایرانی‌اش انجام می‌دهند دیگر گزینه مد نظر ما نیست. اگر ایالات متحده و سازمان ملل در خصوص عدم تکثیر تسلیحات هسته‌ای جدی هستند باید از هم اکنون مانع ادامه همکاری میان کاراکس – تهران شوند. تا پیش از این هوگو چاوز حرکات ضد امریکایی خود را به شعار دادن محدود می‌کرد اکنون اما ادامه این مسیر با فعالیت‌های هسته‌ای همراه شده است.