يخ هاي لجاجت مدني آب مي شود؟ اميد معماريان، ياس نو

omemarian@hotmail.com

اقدام نمايندگان که به نوعي استفاده از ظرفيت هاي باقي مانده موجود است، سمبل مبارزه اي مي شود که به هر نتيجه اي بيانجامد براي جنبش اصلاح طلبي جامعه ايران مبارک خواهد بود. چرا که موضع طرف هاي درگيرکاملا شفاف خواهد شد. يک طرف بايد پاسخ دهد که تا کجا در پيگيري حقوق ملي مي ايستدودموکراسي تا حددغدغه اش است وديگري بايد بگويد چگونه بدون توجيه قانون بر نام هزاران نفر قلم قرمز مي کشدواساسا مردم در معادلاتش نقشي دست چندمي دارد؟

1- عده اي درروزهاي اخير براين طبل مي کوبندکه مردم وبه خصوص دانشجويان ازمجلس حمايت نکردندوحرکت تحصن را جدي نگرفتند. صرف نطر از ظاهرامادر اين سخن نهفته هايي وجود دارد که تا انها را نشکافيم، نتيجه گيري صحيحي نخواهيم داشت.
شايد در اين مسير لازم باشد به چند پرسش پاسخ داد. مثلا چرااز يک سو نمايندگان چند پارلمان خارجي دراقدامي نمادين وبه منظور اعلام همبستگي با نمايندگان ايراني براي چند ساعت بست نشييني در مجالسشان، اعلام آمادگي مي کنند؟ ورسانه هاي کشورهايي که دموکراسي به هرترتيب در آن به «سنتي مدني» تبديل گشته است وحتي همين کشورهاي تک حزبي وديکتاتور وقومي قبيله اي منطقه بيست روز تمام آن را تيتر اول رسانه هاي خود کرده اند؟ چرا؟ چراافراطيون وآنها که که تحصن غافگيرانه نمايندگان بر برنامه هاشان نورافکن انداخت، از يک طرف نماينده مي فرستند به« بلاد کفر»(به تعبيرخودشان) تا مزه دهان آن سوي آب را بچشند واز اين سو اصلاح طلبان را متهم مي کنند که حمايت محافل بين المللي آب ريختن به آسياب «دشمن» است واي داد اي بيداد که مملکت از دست رفت وهمان شعارها وبازهاي هميشگي که هم شما دانيد وهم ما. مگر اين تبعات این تحصن چه بوده واست ودامنه تاثراتش تا کجا خواهد بود؟
2- اقبال مردم به مجلس ششم درست پس از انتخابات دوم خرداد، ادامه اميدي بود که مرد به تغييرداشتند در نهادهاي دموکراتيک. به همين قياس ودليل، اقبال مردم به شورا ها ودور دوم رياست جمهوري نيز اقبالي قابل توجه بودو اگرچه در همان سالها هم کارشکني هادرمسيرنهادهاي دموکراتيک وانتخابي تمامي نداشت، اماهنوز مردم اميدوار بودند که مطالبات وخواسته هاشان از اين طريق به انجام برسد. نه تنها مردم بلکه بخش قابل توجهي از اپوزيسيون خارج نشين و... هم که همواره تحولات داخلي ونيل به مردم سالاري را با بدبيني تفسير مي کنند در مقابل اين حرکت مجبور به خاموشي وتامل شدند. اما سيطره وهژموني نهادهاي غيردموکراتيک وغيرانتخابي، اندک اندک «عصاره فضائل ملت» رامخصوصا پس از رد دولايحه ارائه شده توسط رييس جمهوري به نهادي فاقد کارکردهاي لازم براي تغييرات مورد نظر پدييد آورد. اين به چه معناست؟ به اين معناست که مجموعه عملکرد نهادهاي غيرانتخابي وبه خصوص شوراي نگهبان اين امر را مشتبه کرد که تا اين 12 نفر نخواهند، کاري انجام نمي شود. بدين معناست که مجلس موضوعي طفيلي وتزييني است ونمايندگان تنها گوش به فرمان وميرزا بنويس هستندو...هم در انتخاب نمايندگان واينکه چه کسي صلاحيت دارد وندارد وهم در خصوص طرح مباحث گوناگون. چه اتفاقي مي افتد؟ اندک اندک اعتماد مردم، نه به نمايندگان، بلکه به کارايي مجلس کاهش پيدا ميکند. چنانچه اساساپيگيري مطالبات از طريق آنان را بلا موضوع مي يابند. به همين جهت منطقي است که اگرقراراست برهمان منوال چرخ بگردد بهترآنکه همان جماعت تنگ نظرو سختگير وعبوس بنشينند وحکم بدهند...اين به چه معناست؟ به اين معناست که اي مردم براي تغييرات مورد نظر خود دنبال نهادهاي دموکراتيک نباشيد! پس کجا بايد بروند؟ (اين پرسش را البته بهتر است نهادهايي که سينه چاک دفاع از انقلاب هستند پاسخ بدهند.)
3- از سوي ديگر در فرصت هاي گوناگون نمايندگان در حالي که انرژي وپتانسيل حرکت هاي دوئل وارانه را داشتند تامل کردند وتلاش کردند که از مسيرهاي بسيار کم هزينه کارها به پيش برود. اين روش اعتراض بسياري در پي داشت وخيلي ها آن را بر نمي تابيدند....همه عوامل را که روي هم بگذاريم مشاهده خواهيم کردکه انرژي ايجاد شده در سال 76 نه تنها تهي شد، بلکه به خاطر سرخوردگي ها وناکامي ها به نوعي «لجاجت» تبديل شده است. اين لجاجت در بي تفاوتي گسترده مردم قابل مشاهده است ونمي توان آن راانکار کرد.
اما ادامه تحصن درهرشکلی از جمله استعفااندک اندک يخ اين «لجاجت مدني» راآب مي کند. چرا ؟ چون نمايندگان در بيش از بيست روز تحصن نشان مي دهند که هنوز از اين نهاد نصفه نيمه به همت اراده وعزم ، مي توان پشت محافظه کاري وانحصار را لرزاندوانتظار تاثيرگذاري داشت. به هرحال در سالهاي اخير تا بوده نظارت بوده واستصواب. اما ايستادگي نمايندگان واستعفاي انان توجه مردم وديگر محافل را به عمق انحصارطلبي وقيم مداري يک گروه اندک، انداخت. دستاورد اين استعفا نيزبراي حرکت اصلاح طلبي ايراني، از دل اين نورافشاني رخ مي نمايد. چراکه به جرات مي توان گفت هيچ کدام از اقدامات انجام شده توسط نمايندگان اصلاح طلب اين چنين ريشه انحصار ومحافظه کاري را نشانه نرفته بود.
4- پس دور از ذهن نخواهد بود مردم با ادامه حرکت تحصن –و ادامه آن به اشکال ممکن- به آن نزديک شوند. بنابراين بي توجهي مردم به تحصن درروزهاي گذشته نه نشانه بي توجهي به حرکت نمايندگان بلکه به فقدان کارايي نهاد مجلس بوده است که با اين ادام نمايندگان اندک اندک رنگ مي بازد ونگاه مردم را متوجه آن خواهد کرد.هرچند اصلاح طلبان هيچ گاه نخواسته اند از حضور توده اي مردم به اشکالي که معمولا محافظه کران به آن دست مي يازند ، استفاده کنند اما مردم بايد به هر حال بر اين نکته تامل خواهندکرد که بهترين گزينه در پيش روي جامعه ايراني طي کردن مسير تا آخرين گام در نهادهاي دموکراتيک است. ادامه مسیر در نهادهای دموکراتیک –هرچند نصفه نیمه و....- احترام به دمورکاسی است. مگر آنکه اساسا نهادهاي دموکراتيک بلا موضوع شود.موضوعي که در پايداري نمايندگان درقالب تحصن متجلي است.
5- حکايت دانشجويان اما متفاوت است. انان از يک روي خاطره سرکوب شديد را در نوبت هاي وسرانجام برخي دانشجوياني که زندگي شان به وسيله برخوردهاي جناح مقابل در آستانه فروپاشي قرارگرفت متوالي را از يادنبرده اند واز سوي ديگر با توجه به آنکه در يکي دو سال گذشته در پيگيري مطالباتشان کورسوي اميدي نيافتند سياست راواگذاردند تا در بدنه جنبش اجتماعي جامعه ايراني تاثير بگذارند. هرچند آنان نيز در صورت پايداري حرکت نيروي قابل اتکايي براي اين حرکت سرنوشت ساز خواهند بود. سکوت دانشجويان نيز از همين رو نشانه بي توجهي آنان نيست. بلکه نشانگر هوشي است که تجربيات تلخ سالهاي اخير به آنها هديه کرده است. آنان وقتي متوجه شوند که اين مبارزه بسيار جدي تر از آن است که گمان ميرفت، همان نقشي را ايفا مي کنند که از آنها انتظار مي رود. تحرکات دانشجویان در روزهای اخیر در همین مسیر قابل ارزیابی است.
6- نکته ديگر آنکه اگراين اقدام نمايندگان در کشورهايي که «دموکراسي» سنت جاافتاده اي است مورد توجه قرار ميگيرد- فارغ از توهم توطئه انگارانه- بيانگرتعيين کنندگي و عمق استراتژيک حرکت نمايندگان است. آنان به صورت تاريخي دريافته اند که به هر حال سرنوشت مردم سالاري از درون مجلس در مي آيد. هر نوع مجلسي که باشد.هرحکومتی که بر سر مردم باشند سنت پیگیری مطالبات از طریق نهادهای دموکراتیک باید به هرحال درمانهادینه شود. درآن صورت اهمیتی برای آن قائل خواهیم شد که می بینیم کشورهای دموکراتیک برای آن قائلند.
در کشورهاي منطقه هم، تصوراينکه نمايندگان مجلس بتوانند وبخواهند اينگونه مبارزه اي با اين کيفيت را به پيش ببرند آروزيي ديرينه است. پس آنها هم با اين نورافشاني مداوم پيام هاي خاص خودرا براي جامعه شان ارسال مي کنند.
7- از همين روست که اقدام نمايندگان که به نوعي استفاده از ظرفيت هاي باقي مانده موجود است، سمبل مبارزه اي مي شود که به هر نتيجه اي بيانجامد براي جنبش اصلاح طلبي جامعه ايران مبارک خواهد بود. چرا که موضع طرف هاي درگيرکاملا شفاف خواهد شد. يک طرف بايد پاسخ دهد که تا کجا در پيگيري حقوق ملي مي ايستدودموکراسي تا حددغدغه اش است وديگري بايد بگويد چگونه بدون توجيه قانون بر نام هزاران نفر قلم قرمز مي کشدواساسا مردم در معادلاتش نقشي دست چندمي دارد؟
شايد بتوان گفت هيچگاه تا کنون در تاريخ اين مملکت دو سوي تماميت خواهي ومردم سالاري اينچنين شفاف رودرروي هم نايستاده اند که اين روزها. چشم هاي مردم ودانشجويان ومردم آزادي خواه جهان به اين حرکت دوخته شده است.